شاید کمتر مخاطب حرفه ای ادبیات یافت شود که با نام هوشنگ ایرانی آشنا نباشد اما مخاطبان عادی و مردم عامه به هیچ عنوان در حد و اندازه های این شاعر بزرگ با وی آشنا نشده اند. هوشنگ ایرانی شاعر و مترجم خلاق ایرانی در سال ۱۳۰۴ در همدان دیده به جهان گشود. وی که […]

شاید کمتر مخاطب حرفه ای ادبیات یافت شود که با نام هوشنگ ایرانی آشنا نباشد اما مخاطبان عادی و مردم عامه به هیچ عنوان در حد و اندازه های این شاعر بزرگ با وی آشنا نشده اند.

هوشنگ ایرانی شاعر و مترجم خلاق ایرانی در سال ۱۳۰۴ در همدان دیده به جهان گشود. وی که دیپلم ریاضی اخذ کرده بود ؛ در سال ۱۳۲۵ در امتحان ورودی نیروی دریایی شرکت کرد و پذیرفته شد و برای کارآموزی به انگلستان اعزام گردید . اما زندگی سخت نظامی با روحیه ی ایرانی سازگار نبود و پس از چند ماه از انگلستان فرار کرد و به فرانسه رفت؛ سفری که به پختگی و تجربه اندوزی بیشتر ایرانی کمک کرد. وی سپس به اسپانسا و رفت و زبان اسپانیولی آموخت و سپس با دریافت درجه ی دکترا به وطن بازگشت.

فعالیت ادبی ایرانی همچون بسیاری از هم نسلانش با انتشار مجله ی «خروس جنگی» همراه بود. در بیانیه ی انجمن خروس جنگی به نکات جالبی اشاره شده بود ؛ از جمله این که هنر خروس جنگی هنر زنده هاست . این خروس ، تمام صداهایی را که بر مزار هنر قدیم نوحه سرایی می کنند خاموش خواهد کرد.

ایرانی یکی از استعداد‌های آوانگارد و برجسته ی شعر منثور ایران بود و با زبان منحصر بفرد خود ، ایده های خلاقانه ی خود را در متن اجرا می کرد . آن چه در کارهای هوشنگ ایرانی قابل ملاحظه است درک درستی است که وی از مفهوم شعر منثور دارد . یعنی کاربرد زبان در جهتی غیر از ترکیب مبتذل و عادی آن. ایرانی از نخستین استعداد هایی است که در ان سال ها با شعر مدرن غرب تماس مستقیم داشت و در جهتی حرکت می کرد که جریان های مدرن شعر غرب در آن سال ها در همان مسیر حرکت داشتند . فضای شعر منثور او نه آن شعار های تند سیاسی و مقاله های روشن‌فکرمابانه بود و نه آه و ناله های ادبی نویسان آن سال ها که از روزگار قبل از کودتا در ایران نوشته می شد .

فضای شعری ایرانی ، فضای شاعرانه ی آثار شعرای غرب است که از وقاری فلسفی و زمینه ای جدی در تلقی از ماهیت شعر و شعر منثور سخن می گوید . شاید مهمترین خصیصه ی شعر منثور ایرانی در حوزه زبان که جوهر این گونه شعر است استفاده او از حس آمیزی باشد . منظور از حس آمیزی ترکیب تصاویری است که در آن دو حس در کنار یکدیگر و به یکدیگر گره می خورند مثل صدا و رنگ ، مانند سخن شیرین و صدای روشن و یا مانند جیغ بنفش . در هر حال هوشنگ ایرانی کوشش چشمگیری برای انحراف از عرف مبتذل زمان کرد و تاثیر بسزایی بر شاعران بعد از خود گذاشت .

فعالیت ایرانی در حوزه شعر محدود به انتشار چهار مجموعه شعر به نام های «بنفش تند بر خاکستری» ، «خاکستری»، «شعله ای پرده را برگرفت و ابلیس بیرون آمد» و «اکنون به تو می اندیشم، به توها می اندیشم» می شود . از ترجمه های موفق ایرانی می توان به «چهارشنبه ی خاکستری» الیوت و «ناله هایی از زندان ردینگ» اثر اسکاروایلد اشاره کرد.

ایرانی سرانجام در سال ۱۳۵۲ بر اثر ابتلا به سرطان حنجره درگذشت.

  • نویسنده : گلاره روشنگر