با نگاه توانمندسازی جامعه از طریق توسعه شهری و شهرنشینی، جزیره هرمز یکی از جزایر ایران، واقع در تنگه استراتژیک هرمز، در خلیج‌فارس و جنوب این کشور است که در گذشته بندری تاریخی و باشکوه بود، این جزیره حمل‌ونقل نفت از خاورمیانه را کنترل می‌کند.

به گزارش دلفین، با نگاه توانمندسازی جامعه از طریق توسعه شهری و شهرنشینی، جزیره هرمز یکی از جزایر ایران، واقع در تنگه استراتژیک هرمز، در خلیج‌فارس و جنوب این کشور است که در گذشته بندری تاریخی و باشکوه بود، این جزیره حمل‌ونقل نفت از خاورمیانه را کنترل می‌کند. جزیره هرمز دارای مناظر فراواقعی رنگارنگ است. جای بسی تعجب دارد که ساکنان محلی این جزیره زیبا، توریستی و استراتژیک برای موقعیت اقتصادی و معیشتی خود مبارزه می‌کنند و در برخی به‌ناچار با استفاده از قایق‌های خود درگیر فعالیت‌های قاچاق و غیرقانونی می‌شوند.
اقامتگاه ماجراجویی
حضور افراد در هرمز مجموعه‌ای از تحولات شهری را رقم زده که یک موسسه نیمه‌دولتی به‌منظور توانمندسازی جامعه بومی جزیره، معمارانی را استخدام کرده است. آنان سپس یک اقامتگاه فرهنگی چندمنظوره به نام اقامتگاه Majara (به معنای ماجراجویی) ساخته‌اند که زندگی مردم محلی و بازدیدکنندگان را از نظر فرهنگی و اقتصادی به هم پیوند می‌دهد.
چه چیزی به نفع من است و مزایای آن برای دیگران چیست؟ در ایران حکومت در خارج از مرزهای خود با تنازعات سیاسی دست‌وپنجه نرم می‌کند اما هر پروژه معماری یک طرح پیشنهادی است و این سؤال اساسی را می‌پرسد: محدودیت معماری چیست و چگونه می‌تواند جایگزینی سیاسی برای زندگی اجتماعی ارائه دهد؟ چگونه می‌تواند به تأثیرات اجتماعی دست یابد؟
ظرفیت معماری
معماری این ظرفیت را دارد که واسطه‌ای باشد تا منافع گروه‌های مختلف، از دولت و سرمایه‌گذاران گرفته تا طبقات و گروه‌های مختلف مردم را به یک نقطه مشترک برساند. اقامتگاه ماجراجویی، صاحبان زمین از بندرعباس که هرساله یک رویداد هنری را در هرمز ترتیب می‌دهند، سرمایه‌گذاران از تهران و مردم محلی هرمز را به‌عنوان شریک این پروژه گرد هم می‌آورد و به هم نزدیک می‌کند.
تحت‌فشار اقتصادی تحریم‌ها، افزایش تولید ناخالص داخلی باعث ایجاد تغییرات اجتماعی می‌شود که در این پروژه با استفاده از این موارد حاصل خواهد شد:
۱٫ بهبود اقتصادی، به نفع مشتری.
۲٫ اختصاص سهم بیشتری از بودجه جهت هزینه‌های کاری و کارگری به جای هزینه‌های مواد گران‌قیمت وارداتی، به نفع مردم محلی که باعث می‌شود مهارت‌های ساخت‌وسازی که آموزش می‌بینند آن‌ها را توانمندتر سازد.
۳٫ یک سناریوی آینده نگرانه سازگار که می‌تواند به نیازهای پیش‌بینی‌نشده، به نفع مشتری و ساکنان جزیره پاسخ دهد.
۴- استفاده از مواد و منابع انسانی از ایران، برای کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز و حمل‌ونقل و افزایش تولید ناخالص داخلی، به نفع کل کشور.
تکنیک ابرخشتی
حضور مداوم نادر خلیلی در جزیره هرمز یک روند پیوسته با هدف ایجاد هر چه بیشتر اعتماد است تا پروژه‌ای معماری و همچنین تشویق به مشارکت مردم محلی و اهمیت به منافع آن‌ها تا هرگونه مداخله در امور این جزیره.
این پروژه تعداد زیادی گنبد در مقیاس کوچک است که با تکنیک فوق ابرخشتی نادر خلیلی ساخته شده که از روش ابتکاری و ساده با استفاده از خاک و شن کوبیده شده تشکیل می‌شود. گنبدها سازه‌هایی آشنایی در این منطقه هستند.
مقیاس کوچک آن‌ها، با توانایی‌های ساختاری صنعتگران محلی و کارگران غیر ماهر که با پروژه‌های کوچک‌تر قبلی به‌منظور این پروژه آماده شده‌اند، سازگار است. امروز آن‌ها استادکارها و سنگ‌تراشان فوق‌العاده خشتی آموزش دیده‌اند، گویی هرکدام به تنهایی نادر خلیلی هستند.
ساخت رنگین کمان
ناهمواری زمین، تعداد بی‌نهایت ذرات رنگارنگ، اعم از خاک، شن، سنگ‌ریزه یا سنگ، روی هم انباشته شده و رنگین‌کمان، کل نقشه جزیره هرمز را تشکیل می‌دهند. در این پروژه، فرشی با گره‌های دانه‌ای با الهام از ذرات سازنده اکوتون جزیره بافته شده است. کیسه‌های ماسه‌ای که ذرات گنبدهای معروف را ایجاد می‌کنند، با شن‌های لایروبی اسکله هرمز پر می‌شوند، گویی که زمین متورم شده و فضایی برای اسکان ایجاد شده است.

ترجمه اختصاصی: عبدالرحمان قاطع البحر
نویسنده: هانا آبدل Hana Abdel

این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است.

  • نویسنده : ۱۰۰۷