اگر عاشق بچه‌ها و یاری‌رسانی در به دنیا آوردن آن‌ها هستید، مامایی می‌تواند شغلی عالی برایتان باشد. مامایی شغلی است که تاریخچه‌ای به درازای تاریخ بشریت دارد و یکی از زیرمجموعه‌های علوم پزشکی است که فعالیت‌هایی گسترده‌ای شامل آموزش بهداشت و ارائه خدمات بهداشتی و مامایی گسترده به جامعه زنان در سنین باروری، مشاوره و راهنمایی خانواده در مورد بهداشت ازدواج و بهداشت نسل، مسائل دوران بارداری و بعد از زایمان، انجام تمامی مراقبت‌های دوران بارداری، انجام زایمان و مراقبت‌های بعد از زایمان و مراقبت نوزاد در بیمارستان‌ها، منازل یا سایر مراکز زایمانی، تشخیص زودرس بیماری‌های دوران بارداری و پی بردن به موارد غیرطبیعی در مادر و جنین و نوزاد و شیرخوار، کمک گرفتن از پزشک در موارد لزوم و انجام فوریت‌های مامایی، تشخیص بیماری‌های زنان و ارجاع به پزشک متخصص در صورت لزوم و پیشگیری از امراض زنان و تنظیم خانواده را در برمی‌گیرد.
زایمان تجربه‌ای حساس و مهیج برای هر زنی است و نمی‌شود آن را با هیچ فرآیند دیگری مقایسه کرد؛ اما این فرآیند در بعضی از خانم‌ها جریانی طبیعی و آسان و در بعضی‌ها با مشکل انجام خواهد شد، اما در هر دو مورد نیاز به مراقبت‌های خاصی است که ماما با عشق و علاقه‌ی حاذقانه‌اش متبحرانه به مادر و فرزندش حیاتی دوباره می‌بخشد. از همین رو در آستانه‌ی شانزدهم اردیبهشت، روز ماما به سراغ «تهمینه زارعی» رفتیم تا نجواهای مادرانه‌اش را بشنویم و برای‌مان از شیرینی‌ها و تلخی‌های زندگی کاری یک ماما بگوید.
وظایف یک ماما
زارعی در گفت وگو با خبرنگار دلفین به تشریح وظایف یک ماما پرداخت و گفت: ماما قبل از بارداری، در طول دوران بارداری، هنگام زایمان و پس از زایمان مراقبت‌های لازم را از مادران به عمل می‌آورد، ماما به‌صورت مداوم وضعیت مادر و جنین را بررسی می‌کند و در صورت وجود مشکل، فرد را به متخصص زنان و زایمان ارجاع می‌دهد؛ درواقع هدف مامایی، حفظ سلامت مادران و نوزادان است.
ویژگی‌های یک ماما
وی اضافه کرد: ماما باید مهارت‌های ارتباطی‌اش خوب باشد و ضمن حفظ اعتمادبه‌نفس در شرایط پراسترس نیز بتواند آرامشش را حفظ کند و قادر به جلب اعتماد بیماران باشد.
وی ادامه داد: ماما باید فرد مسئولی باشد و با عشق، علاقه و صبر زیاد به مراجعان خود رسیدگی و با بیمار ارتباط نزدیکی برقرار کند و در شرایط سخت زایمان به او آرامش دهد.
کار در هر شرایط و هر مکانی
این مامای جوان اذعان داشت: ما معمولاً به‌صورت تمام‌وقت کار می‌کنیم؛ به‌طوری‌که گاهی شامل نوبت شب و روزهای تعطیل هم می‌شود، برخی نیز به‌صورت پاره‌وقت مشغول به فعالیت هستند که محل کار ما می‌تواند بیمارستان، درمانگاه یا مطب شخصی باشد.
از وی در رابطه با چگونگی ورود به این شغل پرسیدیم که گفت: بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیلی کار خود را تحت عنوان طرح نیروی انسانی در بیمارستان فاطمه الزهرا جزیره قشم آغاز کردم و بعد از اتمام دوره طرح در سازمان تأمین اجتماعی به‌طور رسمی استخدام شدم و در حال حاضر هم در بخش زایشگاه بیمارستان خلیج فارس مشغول به خدمت‌رسانی هستم.
خاص‌ترین اتفاق زندگی
کمی پا را فراتر گذاشتم و از زندگی شخصی زارعی نیز پرسیدم و او با گشاده‌رویی پاسخ داد: در سال ۹۷ با همسرم که از کارکنان اتاق عمل بیمارستان خلیج فارس است، ازدواج کردم و اکنون زندگی بسیار خوبی داریم.
زارعی ضمن بیان اینکه ماماها پا به پای مادران با غصهشان غمگین و با لبخندشان خوشحال می‌شوند، اذعان داشت: خاص‌ترین اتفاق زندگی‌ام در طول دوران خدمتم آشنایی با همسرم بود چراکه در همین دوران با وی آشنا شدم و ازدواج کردیم؛ پس از او می‌توانم به‌عنوان بهترین انتخابم یاد کنم، او خویشاوند شد بدون هیچ نسبت خونی.
شیرین‌ترین و تلخ‌ترین خاطرات کاری
وی در ادامه در پاسخ به شیرین‌ترین و تلخ‌ترین لحظه‌ی کاری‌اش این‌گونه اذعان داشت: ازجمله خاطرات شیرین دوران مامایی‌ام می‌توانم گذری به سال ۱۳۹۳ داشته باشم؛ درست هنگامی‌که تحویل سال نو بود، من عامل به دنیا آمدن اولین نوزاد متولدشده‌ی بیمارستان فاطمه الزهرا جزیره‌ی قشم بودم که این موضوع برایم شگفتی فراوانی را به ارمغان آورد.
زارعی ادامه داد: اما تلخ‌ترین خاطره‌ی دوران خدمتم هم به همان روز و همان تاریخ برمی‌گردد، چراکه همان نوزاد از سوی پدری که مصرف‌کننده‌ی مواد مخدر بود، ربوده شد؛ منتهی در یکی از بیابان‌های اطراف جزیره به همت یک چوپان پیدا شد و چقدر دردناک بود سخن گفتن در آن لحظه با مادری که از دیدن چهره‌ی نوزادش محروم بود؛ بااین‌حال امیدوارم آن کودک اکنون در هر نقطه‌ای از این کره‌ی خاکی که زندگی می‌کند، عاقبت‌به‌خیر شده باشد.
وی اضافه کرد: خاطره‌ی تلخ دیگرم به دنیا آوردن نوزادی مرده و دیدن مادری بود که نه ماه در انتظار دیدن فرزندش قرار داشت و عاقبت نتوانست فرزندش را در آغوش بگیرد.
سختی‌های یک شغل
این مامای جوان ادامه داد: مامایی علاوه بر مزیت‌هایی که دارد، همانند شغل‌های دیگر سختی‌هایی را نیز با خود به همراه دارد که می‌توان به کار در لحظه‌ی سال‌تحویل، ماه رمضان و آماده‌باش‌های پی‌درپی اشاره کرد که در این زمان‌ها نیز ما با جان‌ودل مشغول خدمت‌رسانی هستیم اما گاهی در همین اوقات نیز با رفتارهای زننده‌ی والدین نوزاد مواجه می‌شویم.
پایمال شدن حق ماما
وی در ادامه تصریح کرد: طبق قانون ۷۰ درصد حق زایمان متعلق به پزشک و ۳۰ درصد به ماما اختصاص می‌یابد از همین رو باید بگویم که تنها ۱۰ درصد از این حق به ماما تعلق می‌گیرد و ۲۰ درصد را برای بیمارستان لحاظ می‌کنند؛ درحالی‌که زایمان طبیعی توسط ماما اداره می‌شود و این حق و قانون به دور از انصاف است.
وی به تبعیضاتی که بین رشته‌ی مامایی و پرستاری وجود دارد نیز اشاره کرد و گفت: متأسفانه سختی کار به‌درستی به ما تعلق نمی‌گیرد.
تبعیض بین پرستاران و ماماها
وی در تکمیل صحبت‌هایش گفت: درواقع برای ماماها به ازای هر یک سال سنوات کاری یک ماه بخشودگی در نظر گرفته‌اند؛ یعنی یک ماما می‌تواند بعد از ۲۷ سال و ۶ ماه خدمت با ۳۰ روز حقوق بازنشسته شود، اما این بخشودگی برای پرستاران دو برابر ماست یعنی با ۲۵ سال سنوات و ۳۰ روز حقوق کاری بازنشسته شوند و این در حالی است که ماماها هم به همان نسبت کار می‌کنند و سختی کارشان هم بیشتر است چراکه هم مسئولیت مادر و هم جنین را بر عهده دارند و بار روانی زیادی را نیز متحمل می‌شوند.
وی با گلایه‌مندی ادامه داد: جالب است بدانید که ما که کارمند سازمان تأمین اجتماعی و نیرویی نیمه‌دولتی هستیم و اگر بخواهیم از قانون بخشودگی استفاده کنیم باید مبلغی را هم از جیب پرداخت کنیم.
کم‌توجهی به ماماها در ایران
وی ضمن بیان اینکه جایگاه مامایی در کشور تعریف شده است اما اجرایی نمی‌شود، افزود: در کشورهای پیشرفته ماماها با کم کردن هزینه درمان به اقتصاد و بهداشت جامعه کمک می‌کنند و برای جایگاهش اهمیت خاصی قائل‌اند اما در کشور ما با عدم استفاده از استعداد و توانایی‌ها و حتی صلاحیت‌هایی که فارغ‌التحصیلان این رشته دارند، بیشتر باعث سرخوردگی این قشر شدند.
زارعی با بیان اینکه مامایی رشته‌ی پرمخاطره و پرمسئولیتی است و زنان در هر سنی می‌توانند از خدمات ماما استفاده کنند و در مقابل یک ماما می‌تواند بر اساس میزان مسئولیتش به درمان بپردازد و حق تصمیم‌گیری برای بیمار را دارد درصورتی‌که پرستار وظیفه‌ی مراقبت از بیمار و اجرای دستور پزشک را دارد.
کمبود منابع انسانی
وی در پایان عنوان کرد: ازلحاظ سواد علمی و مهارت عملی در حد استانداردها هستیم و بهتر است بگویم ماماهای حاذق و قابلی داریم اما ازلحاظ امکانات، جا برای مانور بیشتری وجود دارد و از نظر تعداد ماما به ازای هر بیمار در هرمزگان و در سطح کشور با کمبود نیروی انسانی در این حرفه مواجهیم.
گفتگوی اختصاصی: افسانه سالاری
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است.
- نویسنده : 1008
Saturday, 20 April , 2024