ازدواج یکی از پیچیده‌ترین پیوندها و توافقات بشری است که از ابتدای خلقت به شیوه‌های متفاوت در جامعه وجود داشته و در تمامی جوامع یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت‌هاست که هزینه‌های هنگفت مادی و معنوی را برای آن انجام می‌دهند. با شروع عصر فناوری اطلاعات و رونق گرفتن فضای مجازی، ازدواج نیز مانند اغلب ابعاد زندگی بشر تغییر شکل داد و آشنایی‌های اینترنتی برای ازدواج به موضوعی عادی بدل شد. اگر به دور و اطراف خود بنگریم نیز متوجه می‌شویم در بسیاری از مواقع فضای مجازی سبب امر خیر شده و افراد متعددی از همین بستر پا به خانه بخت گذاشته‌اند؛ اما در برخی موارد این مسئله شکل جدی و سازمان‌یافته‌تری به خود می‌گیرد و سایت‌ها و کانال‌هایی در قالب همسریابی در دل یک شبکه اجتماعی سر برمی‌آوردند که عموماً با برخورد قضایی بساطشان برچیده می‌شد. به‌تازگی هم راه‌اندازی رسمی اپلیکیشن «همدم‌یاب» حاشیه‌های زیادی را در فضای مجازی و حقیقی به همراه داشته است.
مشکل، پیدا کردن زوج مناسب نیست
به‌واقع امروز کاهش آمار ازدواج در کشور به یکی از دغدغه‌های دولت‌مردان تبدیل شده است و افراد بلندپایه‌ی حکومت نرم‌افزار همسریاب همدم‌یاب را به‌عنوان یکی از راه‌حل‌ها در راستای افزایش آمار ارائه کرده‌اند. در این وضعیت برخی نیز در نقد این مسئله عنوان می‌کنند که مشکل و چالش اساسی در کاهش آمار ازدواج پیدا کردن زوج مناسب نیست بلکه باید زیرساخت‌های زندگی مشترک تسهیل شود.
نرم‌افزار در قرق متأهل‌ها
برخی نیز معتقدند کاربران این‌گونه اپلیکیشن‌ها بیشتر از افراد متأهل هستند و این دست برنامه‌ها در ایران برای این قشر محبوبیت بیشتری نسبت به مجردها دارد.
در همین راستا «محمدمهدی تندگویان» معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز اذعان داشت: اگر خروجی این پلتفرم پایش شود می‌توان درباره آن نظر داد اما در حال حاضر با مدل‌های غیرقانونی سایت‌های همسریابی که تاکنون در کشور وجود داشته و غیرقانونی فعالیت کرده‌اند، خروجی مثبتی نداشته‌ایم و تبعات منفی آن نیز زیاد بوده است.
وی ادامه داد: این بسترها عمدتاً منجر به ازدواج موقت و ناپایدار و فروپاشی زندگی‌ها شده است و خیلی از متأهلان به این سایت‌ها مراجعه و با پرداخت مبالغی خود را مجرد معرفی کرده‌اند؛ بنابراین باید پس از فعالیت یکی‌دوساله این پلتفرم جدید، آمار آن را دید و نسبت به آن نظر داد.
مخالفت وزارت ورزش و جوانان
تندگویان با بیان اینکه این معاونت چندان موافق راه‌اندازی سایت‌ها یا پلتفرم‌های همسریابی نیست، گفت: ازجمله دلایلی که ما با چنین سایت‌هایی موافق نیستیم، بحث نظارت جدی و حضور یک دستگاه نظارتی برخط برای رصد و شناسایی متخلفان است.
وی خاطرنشان کرد: اگر این مسائل در این سامانه لحاظ شود امیدوارم تخلفاتی شکل نگیرد و ما پس از مدتی باید پایش کنیم و ببینیم که تا چه میزان این سامانه منجر به ازدواج شده و تا چه میزان ازدواج‌های انجام شده به‌واسطه‌ی آن پایدار بوده است؛ بنابراین الان نمی‌توان نسبت به آن نظری داد.
چالش‌های خاص
برای تحلیل بعد جامعه‌شناسی این مسئله و پاسخ به این سؤال که آیا پلتفرمی مانند همدم‌یاب برای جامعه نیمه سنتی ایران پاسخگو است یا خیر با «علی سوند رومی» دکترای جامعه‌شناسی به گفت‌وگو نشستیم.
سوند رومی دراین‌باره به دلفین گفت: زمانی که در خصوص سایت‌ها و اپلیکیشن‌های همسریابی صحبت می‌شود درواقع یک ابزار مدنظر است، ابزاری جدیدی که به کمک ازدواج آمده و قرار است رابطه‌‌ی دو شخص را که اشتراکاتی باهم دارند، تسریع بخشد که این مسئله می‌تواند چالش‌های خاص خود را به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد : یکی از چالش‌های اساسی در استفاده از پلتفرم‌های این‌چنینی این است که هویت واقعی فردی ثبت‌نام کننده مشخص نیست و نمی‌شود راجع به وی قضاوتی کرد.
کاهش چالش‌ها در همدم‌یاب
سوند رومی با اشاره به نرم‌افزار همسریابی همدم‌یاب، گفت: این نرم‌افزار سعی کرده است تا با ثبت مشخصات شناسنامه‌ای تا حدودی چالش واقعی نبودن شخصیت‌ها را حل کند و یکی از مسائل مهمی که پلتفرم‌هایی مانند همدم یاب دنبال می‌کنند این است که در ثبت‌نام اولیه با طرح سؤالات روانشناسی و اطلاعاتی که از فرد دریافت می‌کند، به‌سلامت اخلاقی و روانی فرد پی می‌برد.
وی این دو ویژگی را از نقاط قوت نرم‌افزار همدم‌یاب خواند و گفت: اما اینکه این نقاط قوت تا چه اندازه باعث رغبت و گرایش افراد به استفاده از این اپلیکیشن می‌شود، جای بحث دارد و تا زمانی که افراد در این بستر حضور پیدا نکنند نمی‌توان در مورد آن اظهارنظر کرد.
بافت سنتی و نرم‌افزار همدم
وی افزود: مسئله‌ای مهم این است که این قبیل پلتفرم‌ها تا چه اندازه می‌توانند در فرهنگ کشور ما و به‌ویژه استان‌هایی مانند هرمزگان که بافت سنتی‌تری دارند، مورد استقبال قرار گیرد.
ازدواج تنهـا آشنـایی نیست
وی ادامه داد: ازدواج از دو بخش تشکیل شده، بخش اول آن انتخاب است که فرد ازنظر اجتماعی، روانی و فردی از سلامت کافی برخوردار و آماده ازدواج باشد و بخش دوم آن نیز این است که فرد توانمندی و مهارت‌های زندگی مشترک را فرا گفته باشد.
سوند رومی گفت: شاید با استفاده از امکانات مختلف شخص سالمی برای ازدواج را پیدا کنیم اما اینکه آیا از توانمندی‌های زندگی مشترک برخوردار هستیم یا خیر بعدها و در زندگی مشترک مشخص خواهد شد. این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: برای اینکه دو شخص در زندگی مشترک احساس خوشبختی کنند نیاز است زمانی نسبتاً طولانی سپری شود تا به یک یکپارچگی خانوادگی برسند و چالش‌ها را پشت سر بگذارند که ممکن است این مدت به ۱۲ تا ۱۶ سال نیز کشیده شود.
سواستفاده‌گـران در کمیـن
وی با بیان اینکه برای افراد که می‌خواهد وارد یک زندگی مشترک شوند استفاده از یک اپلیکیشن تنها می‌تواند شرایط را تسهیل کند و شانس انتخاب را توسعه دهد، گفت: اما افرادی نیز هستند که قصد سوءاستفاده از این پلتفرم‌ها را دارند مانند اشخاصی که دچار اختلال شخصیت هستند، در فضای واقعی نیز این افراد کم نیستند و باعث آسیب به دیگران می‌شوند. این جامعه‌شناس ادامه داد: اطلاعات شناسنامه‌ای و اطلاعاتی که در ابتدای ثبت‌نام از کاربر خواسته می‌شود شاید بتواند تا حدودی این سواستفاده‌گران را محتاط‌تر کند اما نباید فراموش کرد افراد سواستفاده‌گر می‌توانند راه‌های دور زدن قوانین را راحت‌تر شناسایی کنند. وی گفت: انتخاب سالم و با کمترین خطا، حق همه اشخاصی است که تمایل به ازدواج دارند که این مسیر می‌تواند از روش سنتی یا روابط مدرن‌تری مانند فضای مجازی و اپ‌ها اتفاق افتد اما آنچه مهم است و باید موردتوجه قرار گیرد این است که این انتخاب‌ها باید بر اساس چهارچوب‌های هنجاری، قانونی و شرعی صورت گیرد، چراکه کج‌روی از این مسیر امکان سو استفاده افراد بیمار را افزایش خواهد داد. سوند رومی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه در استفاده از این پلتفرم‌ها حائز اهمیت است، پختگی لازم، بلوغ کافی و سطح فکر بالا است، انسانی که از خصایص برخوردار نباشد، نهایتاً در معرض سوءاستفاده قرار خواهد گرفت.
گزارش اختصاصی: شایسته سحی زاده
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است
- نویسنده : 1007
Saturday, 20 April , 2024