دسترسی ها

به گزارش دلفین، کتاب «خنجار و لنگرک» اثر شاعر هرمزگانی «علی رضایی شریف» به گزینش «محسن اقتدار شهیدی» و طراحی جلد و صفحه‌آرایی «اشکان مغانی» از سوی انتشارات «شاملو» در ۱۳۶ صفحه و با موضوع بومی سروده‌های بندری در پاییز سال گذشته و در شمارگان هزار جلد به چاپ رسید.

این مجموعه گزیده‌ای از شعرهای دفتر نخست مجموعه بومی سروده‌های شاعر تحت عنوان «کوچه ئون چیچکا» و دفتر دوم مجموعه بومی غزل‌های شریف تحت عنوان «چشدل بنک سیهر» است؛ که به ترتیب در سال‌های ۱۳۷۷ و ۱۳۷۹ چاپ شده‌اند.

علی رضایی شریف

علی رضایی شریف یا همان الف- شریف، زاده سی و چهارمین روز از بهار سال ۱۳۴۶ بندرعباس است. این اثر و «دمبال افتو» دوازدهمین و سیزدهمین مجموعه اشعار وی هستند که هم‌زمان در پاییز سال ۱۳۹۹، زاده شدند.

حفظ واژگان بومی بندری

در نگاه کلی «خنجار و لنگرک» بازی پرطرفدار دهه‌ی هفتاد «یادم، تو را فراموش» را در ذهن تداعی می‌کند و دقیقاً بعد از دو دهه، با هدف حفظ واژگان اصیل بومی بندری از فراموشی و مهجوری منتشر شده است.

این اثر، گنجینه‌ی دیگری از تلاش دو انسان شریف، پیشگام و دغدغه‌مند فرهنگ بومی است که با حساسیت و به شکل حساب‌شده‌ای اشعار را گزینش کرده‌اند. زیر هر شعر نیز فرهنگ واژگان آن آمده است. این کتاب شامل ۱۱۸ شعر زیباست. این مجموعه با شعر غمگین و آهنگین «کفتر» آغاز می‌شود. «شونشهر پیدا بودن» افسانه غول شبگرد بندر را روایت می‌کند. «جنداد»، درد پاپتی‌های جامعه را فریاد می‌زند. «ترازو» با مایچی همدردی و ارزش کارش را بیان می‌کند. از دیگر اشعار خوش‌ترکیب، معروف و زیبای این مجموعه می‌توان به گپ ناگفته، زجر مرد چیچکا، زندگی چئن؟ یادمن، لوو دیریا، کوچه ئون چیچکا، همپیمون، سپور پیر، روزن رفته، توشم ادن، پنالو بسر بسر، جوک استرم، دیدار افتو، دارکلکا، دینگوو اکنت، فصل کلیز، موا برم، خشندی، وا تی تووک، وفا اتنهه، بالون گلو، ناریت از دل، میونتا، دیمپازگ، مهره چهر و مهر، خلکتاسک و … اشاره کرد.

عشق، عقل و دل چیست؟

ناشر کهنه‌کار، با نما نام جالب «جی بل» در مقدمه‌ی مختصر فلسفی که به دو زبان فارسی و انگلیسی آمده است به سه پرسش «عشق، عقل و دل چیست؟» پاسخ مرتبط شاعرانه می‌دهد. محسن اقتدار شهیدی، نخست دنیای شاعر را زنده و پویا می‌داند و می‌نویسد: «او همه‌چیز را در حرکت به‌سوی کمال می‌بیند.»

وی ادامه می‌دهد: آنچه شاعر را در این راه استوار می‌کند همانا ترکیبی از عشق، خرد و دل است. این بزرگ‌مرد کهن‌سال، بومی‌سراها را پیشگام شاعران می‌داند و می‌نویسد: «آن‌ها به زبانی می‌سرایند که ریشه در بند ناف مخاطبشان دارد و درواقع همزادشان است. شعر هم چیز نیست مگر انتقال زیباترین، خالص‌ترین، انسانی‌ترین و اصیل‌ترین احساسات از طریق گویاترین زبان‌ها.» بیهوده نیست که بزرگان ادب جهان این‌چنین گفته‌اند: «بومی بسرا و بنویس، اما جهانی بیندیش!»

این کتاب درواقع کتاب نکته‌های شاعرانه از آثار مشترکی است که شریف نکته‌های آن را گفته و شهیدی با ترجمه انگلیسی روانه‌ی بازار کتاب کرده است.

فلسفه‌ی نام‌گذاری

اما فلسفه‌ی نام‌گذاری خنجار و لنگرک؛ نام کتاب از دو شعر مجزای «خنجار» و «لنگرگ» برگرفته شده است. «خنجار» به معنای خنج و «لنگرک» به معنای دست‌وپا زدن است. نام دیگر کتاب «یادمن» نیز از اسم شعر دیگری از این کتاب اقتباس شده است.

تصویر روی جلد

روی جلد، در یک پس‌زمینه نیلی و آبی ساده، دو نخل قد و نیم قد، زیر نور ماه ایستاده‌اند. شاید تصویرگر، شاعر و گزینشگر اشعار را تصویر کرده و شاید هم اسم دو سیلابی کتاب وی را بدین گونه به تصویرگری گماشته است. پشت جلد نیز در نیم‌تای پایین، ماه نور می‌ریزد پای تک نخلی استوار، شعر «نازمکو» آمده و بالای شعر در نبش راست نیم‌تای بالا، از چشمان پشت عدسی عینک و لب‌های شاعر، شعر و لبخند می‌ریزد.

نمونه شعر

(سیمرگ)

عشق کالنگی گپن

گاتفاکی داخلی مرواری هه

یه تفاکی ئم بکا هیچی نبو

داخلی بلکا بشت

یه برووش گپی ظفت

تا تو وا او دنیا خو رنگ بزنی

مث یک شامس و نصیبن

یه هو اتدی ا دلی در بو یه سیمرگ گپی

که شوا بیتو بسیت اون سر دنیا بوبرت

سر یک کوه بلند

داخل جزیرتی اونپل دیریائون دور

داخل جزیرت سووزی که بیتو

جائی ولم و تلکه ن

بکا تیبو کاراکاس

یا بوئنوس آیرس

عشق کا

لنگی گپن.

یادداشت اختصاصی: یوسف ملایی

این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است.

• نویسنده : ۱۰۰۷