به گزارش دلفین، یکی دیگر از حوزه‌هایی که کرونا تأثیر بسیاری بر آن گذاشت، حوزه‌ی فرهنگ و هنر است. در شرایط فعلی و در کوتاه‌مدت شاید عموم مردم تأثیر از رونق افتادن فعالیت‌های فرهنگی-هنری و گوشه‌نشین شدن هنرمندان را درک نکنند اما در میان‌مدت و بلندمدت آسیب‌های وارده بر این بخش برای همگان مشخص خواهد شد و مسئولان باید در این زمینه نیز برنامه‌های ترمیمی داشته باشند. برای بررسی وضعیت حوزه‌ی فرهنگ و هنر هرمزگان به سراغ «مجید سرنی زاده» چهره‌ای آکادمیک، کارگردان تئاتر و کارشناس و پژوهشگر فرهنگی رفتیم که خلاصه‌ای از این گفت‌وگو را در ادامه با هم می‌خوانیم.
نبود زیرساخت در فضای مجازی
سرنی زاده ضربه‌ای را که کرونا به بدنه فرهنگ و هنر هرمزگان وارد کرده، ضربه‌ای مهلک خواند و افزود: در این مدت مردم بخشی از خوراک فرهنگی موردنیازشان را از طریق فضای اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و به‌صورت آنلاین دریافت می‌کردند و حتی برخی از هنرمندان هم به تولید آثار هنری در بستر فضای اینترنت رو آوردند اما متأسفانه به دلیل نبود زیرساخت مناسب برای ارائه آثار هنری در اینترنت، حقوق مادی و معنوی هنرمندان تضمین نمی‌شد و آثار هنری معدود ارائه‌شده نیز اغلب به‌صورت رایگان عرضه شد.
اقتصاد فرهنگ و هنر در شیوع کرونا
وی تصریح کرد: یکی از چالش‌های اساسی حوزه اقتصادی در این مدت اقتصاد اهالی فرهنگ و هنر بوده است که باعث شده بسیاری از هنرمندانی به‌خصوص هنرمندان وابسته به اجرایی همانند اهالی موسیقی و تئاتر نتوانند درآمدی داشته باشند و دچار چالش‌های خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی شوند؛ پس نیاز است در بستر اینترنت زیرساخت‌ها و مکانیزم‌هایی ایجاد کنیم که امکان خریدوفروش آثار هنری و تأمین معیشت هنرمندان فراهم شود.
این کارشناس فرهنگی ضمن انتقاد از عملکرد دولت در حمایت از هنرمندان در بحران همه‌گیری کرونا، تأکید کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا حمایت‌هایی صورت گرفته اما در کشور ما نه‌فقط از کسب‌وکارهای فرهنگی که از هیچ کسب‌وکاری حمایت ویژه‌ای نشده است.
وی کنترل بحران و حمایت از هنرمندان را وظیفه‌ی دولت دانست و افزود: در چنین شرایطی دولت باید در کنار شهروندان، مؤسسات و سازمان‌ها قرار بگیرد و به‌نوعی ضرر و زیان‌ها را از محل مالیات‌های پرداختی جبران کند.
ارتباط گسترده‌تر هنرمندان با بدنه مردم
از سرنی زاده در رابطه با نحوه‌ی جدید ارائه‌ی آثار که به‌صورت موردی در فضای مجازی صورت گرفته پرسیدیم که وی پاسخ داد: به عقیده‌ی من استفاده از بستر اینترنت برای ارائه آثار هنری تأثیر زیادی روی مخاطبان و فراگیر شدن آثار هنری داشت و حتی در شرایط نبود زیرساخت مناسب این امکان را برای هنرمندان فراهم کرد که بتوانند با بخش گسترده‌تری از مردم ارتباط بگیرند و این به‌نوعی برای آینده‌ی فرهنگ و هنر نوید تماشاگران و مخاطبان بیشتراست.
وی گفت: این دستاورد که هنرمندان توانستند با جامعه بزرگ‌تری از مخاطبان ارتباط بگیرند در آینده حتماً تأثیرگذار خواهد بود و این افراد جدیدی که طعم آثار هنری را در بستر اینترنت چشیده‌اند، تماشاگرانی خواهند بود که بعدها به گالری‌ها و سالن‌های تئاتر و سالن‌های موزیک خواهند رفت.
تولیدات اندیشگانی برخاسته از کرونا
در ادامه از این کارگردان تئاتر در رابطه با چرایی عدم تولید محصولات فکری و اندیشگانی برخاسته از شرایط کرونا در ایران و هرمزگان پرسیدیم که وی عنوان کرد: چندان موافق نیستم که تولید فکر و اندیشه یا خلاقیت هنری در هرمزگان پایین است؛ به عقیده من این وضعیت ناشی از یک رویه‌ی کلی در سطح ملی است یعنی ما در استان‌های دیگر هم به دلیل شرایط اجتماعی و سیاسی نمی‌بینیم که به این سمت حرکت کنند و باید اعتراف کنیم که هنرمندان در سال‌های اخیر کمتر به‌صورت مستقیم به رویدادهای پیرامونی واکنش نشان داده‌اند و به سمت روش‌های غیرمستقیم و بیان در لفافه حرکت کرده‌اند.
وی تصریح کرد: اما در همین مدت در حوزه تجسمی، موسیقی، عکاسی و تئاتر چند اثر با موضوع کرونا داشتیم که سال گذشته اثری نمایشی از هرمزگان در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شرکت کرد و حتی آثار نمایشی کمدی مرتبط با کرونا تولید شد که جنبه آموزشی داشت.
سرنی‌زاده اضافه کرد: البته هنرمندان هم به‌واسطه تأثیر و محبوبیت‌شان در خصوص آموزش پروتکل‌های بهداشتی و تشویق به رعایت قرنطینه خانگی اقدامات گسترده‌ای انجام دادند.
افزایش اعتبار رسانه‌های آنلاین
وی در ادامه به تأثیر کرونا بر مطبوعات نیز اشاره کرد و افزود: مطبوعاتی‌ها هم مثل دیگر حوزه‌ها دچار چالش شدند اما شاید بتوان گفت که در این دوره رسانه‌های آنلاین بیشتر مورد ارجاع و توجه مردم قرار گرفتند که این مسئله یک امتیاز ویژه است.
این کارشناس فرهنگی-هنری تشریح کرد: به‌صورت کلی تغییراتی که در جهان اتفاق می‌افتد ما را به سمت شیوه‌ا‌ی جدید از زندگی سوق می‌دهد که پدیده‌های دیجیتال در آن سهم زیادی دارند و واژه‌ی دیجیتال هرروز در کنار یکی از حوزه‌ها قرار می‌گیرد و گفتمانی جدید برای خود تعریف می‌کند.
وی گفت: به عقیده من کرونا سرعت این تغییرات را افزایش داده است و مردم را بیشتر به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌برد و به نظرم این دوران یک آزمون و تمرین برای رویارویی بیشتر با جهان دیجیتالی است.
سرنی زاده اظهار داشت: اگرچه مطبوعات به نسبت سایر فعالیت‌های فرهنگی-هنری در زمینه ارائه در بستر اینترنت پیشرو هستند اما به عقیده‌ی من این بحران کرونا همه را غافلگیر کرد و آسیب‌های فراوانی داشت اما در این شرایط نیز باید امکان‌های جدید ایجاد کنیم و ظرفیت‌های جدید بسازیم تا بتوانیم پاسخ گوی نیاز مخاطبان در دنیای جدید باشیم.
گفت و گوی اختصاصی
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است
- نویسنده : 1007
Friday, 26 April , 2024