دسترسی ها

خنک‌کننده در دوران بی‌برقی
در ۸۰ سال پیش‌ که برق وجود نداشت مردم عموماً از بادگیرها برای خنک کردن تن خود استفاده می‌کردند. درواقع در شهری مانند بندرلنگه مردم با ساخت بادگیر هوای ۵۰ درجه و رطوبت ۹۰ درصد را به هوای خنک و مطلوب مبدل می‌ساختند. شهروندان بندرلنگه می‌گویند این بادگیرها که نمادی از معماری سنتی کشور هستند، باید حفظ شوند تا به‌عنوان میراث معماری منطقه به دست فراموشی سپرده نشوند.
روزگار هر بام یک بادگیر
بندرلنگه زمانی به نام عروس خلیج فارس و بندر مروارید و شهر بادگیرها و انبارها و گلدسته‌ها لقب گرفته بود زیرا بر بام هر خانه‌ یک بادگیر دیده می‌شد و زیبایی خاصی به این شهر تاریخی داده بود؛ اما امروز چه؟ به علت وجود وسایل خنک‌کننده مردم دیگر به سراغ ساخت بادگیر در منزل خود نمی‌روند و این موضوع چهره‌ی شهر را دگرگون کرده است.
پیشرفت تکنولوژی و محو شدن بادگیر
اگر بخواهید بدانید سازوکار بادگیر به چه نحو است باید گفت بادگیر سازه ایست با ارتفاع ۶ متر و به‌ شکل مکعب مستطیل که از چهار طرف آن هوا به درون اتاق جریان می‌یابد. هوای خروجی از بادگیر فضای یک اتاق نشیمن ۸×۳ متری را دلپذیر می‌کند. هر خانه حداقل دو و خانه‌های بزرگ هفت بادگیر دارند اما اینک بادگیرها در بندرلنگه از رونق و توجه گذشته افتاده‌اند و پیشرفت تکنولوژی چون پیشروی آب در خشکی می‌خواهد همه‌چیز را بی‌شکل و محو کند. معماری‌های سنتی طعمه فناوری‌های جدید به‌حساب می‌آیند و بادگیرها نیز از بام‌ها در حال محو شدن هستند، به‌خصوص در ساختمان‌های جدید چندطبقه.
شکوه گذشته
امروزه در بندرلنگه هر خانه‌ای که برای بازسازی تخریب می‌شود، دیگر بادگیر در آن احداث نخواهد شد و سایر وسایل خنک‌کننده جای بادگیر را گرفته‌اند. در روزگاران گذشته زمانی که یک مسافر وارد شهر بندرلنگه می‌شد بادگیرهای زیبا و سفید که در چهارگوشه شهر خودنمایی می‌کرد، زیبایی و شکوه و جلال خاصی به این شهر بندری داده بود اما امروز نه از مسافران پرتعداد و نه از بادگیرها دیگر اثری نیست.
امید است شهرداری با همکاری میراث فرهنگی فکری در این رابطه تدابیری بیندیشند و شهر همین گونه به امید خدا رها نشود و نگذارند این معماری سنتی از بین برود یا کشورهای دیگر با احداث بادگیر آن را ثبت جهانی کنند.

گزارش اختصاصی:عبدالحسین اسدپور

• نویسنده : 1001