به گزارش دلفین، معلولان بخش مهمی از جامعه هستند که متاسفانه سال‌های مدیدی است در تصمیم‌گیری‌های معماری شهری به فراموشی سپرده شده‌اند و این امر باعث شده است تا محدودیت‌های جسمی، آنها را از رشد و پیشرفت فردی باز دارد یا مسیر موفقیت را چند برابر سخت‌تر کند.
ساختار تراز شهری، حمل و نقل مناسب ویژه معلولان و امکانات ورزشی مناسب شرایط جسمی معلولان از جمله حقوقی است که از معلولان هرمزگانی دریغ شده است. در سطح کلان طبق ماده ۱۵ لایحه حمایت از حقوق معلولان دولت مکلف است حداقل سه درصد از مجوزهای استخدامی رسمی پیمانی و کارگری دستگاه دولتی و عمومی اعم از سازمان‌ها، وزارت‌خانه‌ها، موسسات،
شرکت‌ها و نهادهای عمومی و دیگر دستگاه‌هایی را که از بودجه کشور استفاده می‌کنند، به افراد دارای معلولیت اختصاص دهند. اما به‌واقع چند درصد معلولان توانسته‌اند شغل مناسبی را که پاسخ گوی هزینههای سنگین زندگی و درمان باشد، به دست آورند؟
معلولان بسیاری هستند که یا تحت تکفل خانواده هستند یا با اندک کمک هزینه نهادهای حمایتی زندگی می‌کنند. برای بررسی بیشتر این مسائل و در هفته‌ی بهزیستی با «محمدحسن استاد» مدیرعامل افتخاری جامعه معلولان هرمزگان به گفتگو نشستیم. وی دکترای حرفهای مدیریت کسب و کار و دانشجوی دکترای حقوق عمومی است.
*قانون سه درصد که تنها یک درصد
در ابتدای صحبتمان به سراغ معیشت و کسب وکار معلولان می‌روم. وی در پاسخ می گوید: قانون سه درصد جذب معلولان در بسیاری از استخدام‌ها به بهانه‌های مختلف نادیده گرفته می‌شود و در حال حاضر اشتغال معلولان بر عهده سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی است.
وی ادامه داد: برخی از سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی با تاسیس مراکز حرفه‌آموزی و کارآفرینی به اشتغال معلولان پرداخته‌اند. در زمان شیوع ویروس کرونا انتظار می‌رفت دولت توجه بیشتری به معلولان داشته باشد اما در این ایام تلخ و سخت نیز سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی تولید و توزیع مواد ضدعفونی‌کننده را بر عهده گرفتند.
وی افزود: به طور دقیق از آمار استخدام معلولان در ادارات هرمزگان اطلاعی ندارم ولی می‌توانم بگویم کمتر از یک درصد معلولان در استخدام ادارات دولتی هستند.
*عدم مناسب‌سازی فضای شهری
استاد با اشاره ساختار شهری، پیاده‌‌روها، پل هوایی و ورودی ادارات گفت: عدم مناسب‌سازی فضای شهری و اماکن عمومی، معلولان را خانه‌نشین کرده است زیرا شهرهای هرمزگان برای رفت و آمد معلولان مناسب و امن نیستند.
وی درباره فعالیت ستاد مناسب‌سازی در استان گفت: در سال ۷۷ رئیس جمهور وقت از معاون اول خواست که ظرف دوسال، ادارات دولتی پذیرای معلولان باشند و مشکلات تردد معلولان را حل کنند اما پس از دو سال تنها کاری که انجام شد تشکیل ستاد مناسب‌سازی در استان‌ها بود که بهزیستی دبیر جلسات و استاندار یا معاون عمرانی استاندار از اعضای ستاد بودند.
مدیرعامل جامعه معلولان هرمزگان تصریح کرد: عملکرد ستاد به این‌صورت بود که در مورد تمام ضوابطی که شورای عالی معماری شهرسازی در دست تهیه و تدوین داشت، تصمیم‌گیری میکرد و سعی می‌شد تا مراکزی که برای تردد معلولان مناسب نبود مانند ساختمان‌های فقدان آسانسور، مشکلات سرویس بهداشتی و مشکلات ورودی‌ها شناسایی و در این جلسات برای آن تصمیم‌گیری شود.
*تفاوت اساسی با استانداردهای شهرهای بزرگ
وی افزود: ستاد مناسب‌سازی در بندرعباس فراز و نشیب زیادی داشته اما در یک سال اخیر با حضور قدرتمند خانم «رفعت ایران‌پور» در امور توان‌بخشی، این روند سیر صعودی پیدا کرده است ولی هنوز با استانداردهای شهرهای بزرگ تفاوت قابل توجهی داریم و می‌توان گفت به دلیل عدم حضور مدیران استانی در ستاد مناسب‌سازی فضای شهری از اعتبار و نفوذ مصوبات این ستاد کاسته شده است و مصوبات ستاد مناسب‌سازی فضای شهری قدرت و ضمانت اجرایی لازم را ندارد.
استاد بیان کرد: دیده می‌شود با وجود تاکیدهای قانونی فراوان، هنوز بسیاری از ادرات زیر بار اجرای مصوبات ستاد مناسب‌سازی نمی‌روند یا به سختی آن را می‌پذیرند که این امر روند تحولات را کند کرده است.
*بندرعباس شهر ناامن برای معلولان
وی افزود: از طرف دیگر سازمان بهزیستی از قدرت لازم برای ابلاغ ضوابط به استانداری، اداره کار و امور اجتماعی، صنایع بزرگ و سایر نهادهای مشابه برخوردار نیست و به همین دلیل مصوبات به طور دائم تکرار می‌شود، هر چند جلسات ستاد مناسب‌سازی هرمزگان قبل از شیوع کرونا به طور مرتب برگزار و مسائل و مشکلات بازبینی می‌شد اما دستاورد قابل توجهی تاکنون نداشته و بندرعباس همچنان شهر ناامنی برای معلولان است.
مدیرعامل جامعه معلولان هرمزگان تاکید کرد: بندرعباس شهری پر از از چاله و گودال، خیابان‌ها و پیاده‌روهای ناهموار و ناتراز است که نه تنها معلولان نخاعی و نابینا نامناسب است که برای خانم‌های باردار و خانم‌هایی که فرزند خود را با کالسکه بیرون می‌برند نیز مناسب نیست.
*ضعف در سامانه حمل و نقل عمومی
رییس جامعه معلولان هرمزگان با اشاره به اینکه حمل‌ونقل عمومی استان دارای نواقص متعددی است، تصریح کرد: سرویس حمل و نقل شهری از استانداردهای لازم برای معلولان برخوردار نیست و به همین دلیل، طرح ون سرویس ویژه معلولان از سوی جامعه معلولان هرمزگان ارائه و مطرح شد ولیکن اقدام مثبتی صورت نپذیرفت.
وی تصریح کرد: این ون سرویس هاکه اکنون در تهران نیز به معلولان خدمات می دهد، می‌تواند سه تا چهار ویلچر را جابجا کند که با توجه به دسترسی به مناطق آزاد می‌توانستیم با قیمت نازل خریداری کنیم و مانند اسنپ و تپسی در اختیار معلولان قرار دهیم ولی متاسفانه اجرایی نشد.
*ورزش معلولان
محمد حسن استاد درباره شرایط ورزش معلولان اظهار کرد: سالن ورزشی مناسب معلولان در هرمزگان بسیار اندک است و آنچه هست با تلاش جناب آقای احمد مرادی رئیس هیئت جانبازان و معلولان تامین شده‌‌است اما سرانه ورزشی نسبت به تعداد معلولان بسیار کم است.
وی افزود: امکانات و تجهیزات مناسب و شایسته ورزشی در مقابل استعداد های درخشان موجود بین معلولان استان ناچیز است و هزینههای ورزش حرفهای برای معلولان نسبت به وضعیت معیشتی آنها بالا است.
وی تاکید کرد: بزرگترین دغدغه معلولان در حال حاضر رفت و آمد به اماکن ورزشی موجود است.
محمد حسن استاد ادامه داد: ما در استان قهرمانان ملی و آسیایی داریم که تک ستاره‌‌اند و استعدادهای فردی بالقوه‌‌ای دارند. در رشته‌‌های قایق‌‌رانی تک نفره، کایاک و دومیدانی توانسته‌‌ایم به عناوین کشوری و آسیایی دست پیدا کنیم اما این‌‌ها ملاک پیشرفت ورزش جانبازان و معلولان نیست هر چند در چند سال اخیر توفیقات قابل ملاحظه‌ای به دست آمده ولی تا استاندارد و آنچه در شهرهای بزرگ مانند تهران اصفهان و یزد دیده می‌شود، فاصله زیاد است. به طور مثال در شهر بندرعباس تنها سالن ورزشی هفت تیر برای معلولان مهیا شده است که کافی نیست.
وی گفت: یکی از مشکلات دیگر این است که فقط در فصل زمستان هوا مطبوع است و این باعث شده تا معلولان نتوانند از امکانات ورزشی عمومی استفاده کنند بنابراین باید امکانات ویژه برای آنها در نظر گرفته شود.
*مشکلات بانوان معلول ورزشکار
رییس جامعه معلولان با اشاره به داستان یکی از بانوان قایق‌‌ران که علی‌رغم مقام دوم کشوری با قایق سوراخ تمرین میکرد و جامعه معلولان نتوانست برایش قایق سالم تهیه کند، گفت: زنان معلول از امکانات کمتری برخوردارند.
*کتمان محدودیتها خودفریبی است
وی افزود: به نظر من معلولان دچار محدودیت تحمیلی هستند هرچند می‌‌گویند این‌‌گونه نیست ولی در واقع محدودیتها وجود دارد و انکار این محدودیتها نوعی خودفریبی است اما مشکلات بانوان معلول زیاد است و شرایطی چون سختی شرکت در مسابقات به تنهایی و مشکل بودن تامین هزینههای ورزشی باعث شده تا بانوان معلول مستعد استان مغفول واقع شوند؛ با این که استعدادهای فوق العاده درخشانی به ویژه در قایق‌‌رانی یک نفره و والیبال نشسته در هرمزگان وجود دارد.
این متن در نشریه دلفین منتشر شده است.
گفتگو: اعظم خندان
- نویسنده : 1007
Saturday, 27 April , 2024