به گزارش دلفین، چاقی، این کلمه شما را به یاد چه چیزی یا چه کسی می‌اندازد؟ وزن بالا، غذاهای چرب و ناسالم، کمبود اعتمادبه‌نفس، بی‌تحرکی و فعالیت کم، سلامتی در معرض خطر و… اما این موارد تمام ماجرا و مشکلات را بیان نمی‌کند.
تجمع بیش‌ازحد و غیرطبیعی چربی در نواحی مختلف بدن را به‌عنوان اضافه‌وزن تعریف می‌کنند که باعث به خطر افتادن سلامتی می‌شود. این حجم زمانی ایجاد می‌شود که کالری دریافتی بدن از کالری مصرفی آن بیشتر باشد؛ در نتیجه چربی‌ها در لابه‌لای بافت پوست پخش می‌شوند و باعث اضافه شدن وزن کلی بدن خواهد شد. امروزه یکی از علت‌های مرگ ریشه در چاقی دارد، اگرچه اضافه‌وزن قابل‌پیشگیری است اما معمولاً افراد در این راه سهل‌انگاری می‌کنند.
علت بروز چاقی در افراد متفاوت است. گاهی اضافه‌وزن بر اثر وجود عضلات، آب میان بافتی و استخوان‌بندی در فرد ایجاد می‌شود؛ گاهی نیز بدن با دریافت بیش‌ازحد کالری، آن را به‌عنوان چربی ذخیره می‌کند. تغذیه، سبک زندگی و همچنین مشکلات روان‌شناختی در افزایش وزن افراد نقش مهمی را ایفا می‌کند؛ اما در وضعیت شیوع ویروس کرونا موضوع این عارضه شکل و شمایل دیگری به خود می‌گیرد.
نقش چاقی در مبتلا شدن به کرونا
دکتر «هانیه سفیدفر» در رابطه با نقش چاقی به‌عنوان عامل زمینه‌ساز برای بروز دیگر بیماری‌ها به روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، گفت: درست است که حفظ اصول و پروتکل‌های بهداشتی اهمیت دارد، اما از طرفی دیگر یکی از مواردی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف و در برابر ویروس کرونا آسیب‌پذیرتر می‌کند، افزایش وزن و چاقی است.
وی فعالیت ورزشی، تغذیه مناسب، خواب کافی، پرهیز از ریزه‌خواری و کاهش ساعات مشاهده تلویزیون و وبگردی را ازجمله عوامل مؤثر در جلوگیری از افزایش وزن عنوان کرد و افزود: تا حد امکان باید بر بی‌تحرکی رایج در این دوران غلبه کرد.
وعده‌های غذایی را حذف نکنید!
سفیدفر حذف وعده‌های غذایی را اشتباه دانست و خاطرنشان کرد: بسیاری برای کنترل وزن خود وعده‌های غذایی را حذف و به جای آن ریزه‌خواری را شروع می‌کنند که غلط است. وعده غذایی را باید مفید صرف کنیم و از خوردن غذاهای چرب مانند فست‌فودها و غذاهای پرچرب مثل دل، جگر، قلوه و کله‌پاچه بپرهیزیم و روغن‌های گیاهی را با روغن‌های حیوانی جایگزین کنیم.
وی در ادامه گفت: بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی افرادی که فشارخون و دیابت دارند، سه برابر بیشتر از افراد معمولی مبتلا به کووید می‌شوند و همین نسبت برای افراد چاق نیز صادق است زیرا آن‌ها به سبب چاقی خود نیز به دیابت و فشارخون مبتلا خواهند شد و حتی بیماری‌هایی مانند کبد و سکته قلبی و حتی اختلال‌خواب که این‌ها همه زمینه‌ساز پایین آمدن سیستم ایمنی بدن هستند، می‌تواند، از چاقی نشات بگیرد.
انجام آزمایش‌ها را متوقف نکنید
سفیدفر عدم مراجعه افراد به درمانگاه‌ها برای انجام آزمایش را یکی از مهم‌ترین مشکلات این دوران دانست و خاطرنشان کرد: ما توصیه می‌کنیم حتماً آزمایش‌ها را انجام دهند؛ به‌خصوص دیابتی‌ها که هر سه ماه باید آزمایش دهند.
وی گفت: بسیاری از مراجعه‌کنندگان ما مدعی هستند که حالشان خوب است و مشکلی ندارند اما به‌محض اینکه از آن‌ها آزمایش می‌گیریم متوجه می‌شویم مبتلا به فشار و چربی و قند خون‌هایی در حد خطرناک هستند.
وی گفت: افراد حتماً فشارخون را در منزل هم که هستند، کنترل کنند و در کلینیک مرکز سلامت، کنترل فشارخون، دیابت و بیماری قلبی مخصوصاً برای زنان باردار انجام می‌شود.
وی خطاب به کسانی که فشارخون دارند، گفت: توصیه می‌کنیم این دسته از افراد حتماً داروهای خود را مصرف کنند و خودسرانه قطع نکنند؛ خصوصاً دیابتی‌ها که در این صورت با عوارض بیشتری مواجه می‌شوند؛ پیاده‌روی روزانه در هوای آزاد تا حدی که ضربان قلب را بالا ببرد و تغذیه مناسب و ورزش در خانه نیز فراموش نشود.
احتیاجی به مکمل نیست
پزشک مرکز سلامت در خصوص مصرف مکمل‌ها گفت: مکمل تقویت‌کننده، یک مواد غذایی ناقص است و تا زمانی که فرد تغذیه مناسب داشته باشد احتیاجی به مصرف مکمل ندارد.
وی گفت: بسیاری از مراجعه‌کنندگان در این روزها فقط مکمل می‌خواهند و ویتامین‌هایی مانند نوروبیون و شربت‌های مکمل را با هم استفاده می‌کنند که این اشتباه است و نتیجه عکس دارد؛ زیرا بیشتر این مواد به همراه ادرار دفع می‌شود. حال اگر فرد به هر دلیلی مثل بدغذا بودن و یا وقت کم در تهیه و صرف به‌اندازه غذا، می‌تواند از مکمل‌هایی مانند ویتامین C، D و زینک استفاده کند.
چاقی کودکان در زمان کرونا خطرساز است
یکی از باورهای غلط و متأسفانه رایج بین مردم این است که چاقی کودکان را مطلوب می‌دانند و از طرفی دیدگاه غلط دیگری وجود دارد که وقتی فرزندشان به سن بلوغ می‌رسد مشکل اضافه‌وزن خودبه‌خود حل می‌شود و لزومی ندارد که از کودکی به فکر آینده فرزندشان باشند، اما حقیقت این است که اضافه‌وزن و چاقی کودکان نه‌تنها نشانه سلامتی نیست و الزاماً قرار نیست به هنگام بلوغ، تغییر وزن و بهبودی در وزن کودکان مشاهده شود، بلکه می‌تواند مرتبط با بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی در آینده کودک باشد.
سفیدفر در خصوص چاقی کودکان در دوران کرونا نیز یادآور شد: مطالعات اخیر نشان داده که کودکان به شکل وخیم به کرونا مبتلا نمی‌شوند مگر اینکه بیماری زمینه‌ای یا چاقی مبتلا باشند و خانواده‌ها باید تحرک و تغذیه کودکان را مدیریت و ویتامین A را از میوه‌های زرد و نارنجی مثل هویج برای آن‌ها در کنار سبزیجات و مرکبات تأمین کنند.
فرد چاق گناهکار نیست!
چندی پیش یکی از دکترهای متخصص در این زمینه جمله‌ای را از بیمارش نقل کرد که مرا به فکر فرو برد: «ای‌کاش کور بودم ولی چاق نبودم!» وقتی علت را از او پرسیدند، در پاسخ گفت: «همه سعی می‌کنند دست فرد نابینا را بگیرند و به او کمک کنند اما کسی مشکل من را درک نمی‌کند و همه می‌گویند چشمت کور! نخور تا چاق نشی!» اما پرسش کلیدی و قابل‌تأمل اینجاست که آیا فرد مبتلا به چاقی یک گناهکار تمام‌عیار است؟ یا بیماری است نیازمند درک، احترام و کمک؟!
دست از ملامت برداریم
یکی از مهم‌ترین این مؤلفه‌ها، تلقی درست نزدیکان فرد چاق از مقوله چاقی است. هرچند عدم رعایت در تغذیه صحیح از عوامل اصلی بروز چاقی است اما به‌هرحال چاقی یک بیماری به‌حساب آمده و نیازمند درمان است.
سرزنش، خرده‌گیری و نگاهی مشابه نگاه دادستان به متهم، نتیجه‌ای جز بحران ذهنی و وخیم‌تر شدن وضعیت روانی فرد چاق در پی نخواهد داشت. افراد باید بپذیرند که فرد چاق، بیماری است که باید با تغییر شیوه زندگی درمان شود و در اين راه نیازمند همراهی اطرافیان است.
وسوسه نکردن، تشویق کردن، اجتناب از سرزنش، رعایت خوردوخوراک در حضور او، اهمیت دادن به اقدامات درمانی و… همگی رفتارهایی است که می‌تواند به درمان فرد چاق کمک کند.
رژیم غذایی عاملی بسیار اثربخش
تجربه ثابت كرده همراهی در برنامه رژیم غذایی عاملی بسیار اثربخش در موفقیت افراد بوده است؛ به این معنا که فرد دیگری از افراد خانواده به همراه فرد چاق در برنامه درمانی وی مشارکت داشته باشد و همراه وی به پزشک مراجعه کند تا برنامه غذایی بگیرند؛ در کل تلقی مثبت و رویکرد دوستانه یکی از عوامل مهمی است که به فرد کمک می‌کند. پس به خانواده‌ها توصیه می‌شود اکیداً از ملامت همسر، فرزند یا خواهر و برادر چاق خود پرهیز کنند و چنان‌چه ممکن است خودشان نیز همراه با وی رژیم بگیرند.
چاقی ناشی از نقصان در شخصیت شما نیست
آخرین مؤلفه مهم در این میان، این است که خود را باور کنید. باید باور داشته باشد که ابتلا به بیماری چاقی ناشی از نقصان در شخصیت شما نیست و برعکس اقدام برای درمان، نشانگر درک بالا از سلامت و شاخصه‌ای از سطح تفکر متعالی شماست.
به‌عبارت‌دیگر اینکه شما بیماری خود و ضرورت درمان را تشخیص داده‌اید و اکنون با ترک روش‌های نادرست گذشته و با اصلاح شیوه زندگی درصدد جبران برآمدید، بیانگر روشنفکری و رفتار متمایز شما نسبت به سایر افرادی است که به‌سلامت خود اهمیتی نمی‌دهند و آن را به امان خدا رها کرده‌اند بنابراین سلامت خود را جدی بگیرید و بدانید که ظاهر شما در هر شکل، فوق‌العاده‌ست.
گزارش اختصاصی: هستی سلطانی
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است.
- نویسنده : ۱۰۰۷
Thursday, 9 May , 2024