به گزارش دلفین، خودکشی از جمله آسیب‌های اجتماعی است که پرداختن و نپرداختن به آن به یک اندازه می‌تواند خطرناک باشد. با این حال کتمان این پدیده‌ی شوم و صحبت نکردن راجع به آن تبعات سنگینی دارد و عدم آگاهی‌رسانی در رابطه با دلایل، زمینه‌ها و پیامدهای آن می‌تواند بر افزایش تعداد وقوع خودکشی در یک جامعه تأثیرگذار باشد. در یکی دو ماه گذشته برخی از خودکشی‌ها در هرمزگان سروصدای زیادی به پا کرد تا جایی که برخی از مسئولان یا حتی افرادی در قالب کارشناس به دنبال توجیه دلایل آن برآمدند و سعی کردند تا بار دیگر دلایل فردی را بر دلایل اجتماعی وقوع این آسیب مقدم جلوه دهند. از این رو به سراغ افراد بسیاری رفتیم تا از بعد جامعه‌شناختی به این مسئله در هرمزگان بپردازیم که متأسفانه محافظه‌کاری‌های باب شده مجال این بحث و گفت‌وگو را نداد. با این حال «رضا برومند» دکترای روانشناسی با قبول مصاحبه، سعی کرد تا در حیطه‌ی دانش خود چرایی‌ها و پیامدهای خودکشی را تشریح کند که گوشه‌ای از این گفت‌وگو در ادامه آمده کند.
بی‌اعتمادی در رسیدن به موفقیت
برومند با اشاره به اینکه خودکشی یک تصمیم فردی است، به تشریح این پدیده در بعد روان‌شناختی پرداخت و گفت: از زاویه‌ی روان‌شناختی کسانی علاقه‌مند به خودکشی هستند که به توانمندی خود در رسیدن به اهداف و موفقیت اعتماد و امید ندارند و حمایت افراد و جامعه را در کنار خود احساس نمی‌کنند.
آمار بیشتر خودکشی در قشر مرفه
وی با بیان اینکه افرادی که معمولاً اقدام به خودکشی می‌کنند از آسایش و رفاه نسبی برخوردار هستند، افزود: زمانی که فرد اعتقاد کافی به توانمندی‌هایش برای حل مشکل خود نداشته باشد دست به خودکشی خواهد زد و اعتیاد و الکل از عواملی هستند که می‌توانند آمار خودکشی را افزایش دهند.
برومند در تشریح چرایی خودکشی افرادی که در جامعه از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند نیز گفت: گروهی از قشر ضعیف جامعه که به توانایی خود و حمایت‌های دولتی اعتماد ندارند نیز می‌توانند افراد بالقوه در اقدام به خودکشی باشند.
اهمیت حمایت خانواده‌ها
وی حمایت خانواده‌ها از جوانان را یکی از اصلی‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از خودکشی عنوان کرد و افزود: مسائل عاطفی و اقتصادی در اقدام افراد به خودکشی بسیار تأثیرگذار است و اگر در کنار مسائل روحی و روانی، معیشت افراد تأمین باشد، اقدام به خودکشی بسیار کاهش می‌یابد.
خودکشی مالباختگان
این روانشناس با اشاره به اینکه گروه عظیمی از افرادی که دست به خودکشی می‌زنند افراد مال‌باخته یا ورشکسته هستند، گفت: این افراد در هنگام ورشکستی از اطرافیان انتظار حمایت دارند و در سایر جوامع در چنین شرایطی افراد را تشویق به عضویت در انجمن‌های خاص می‌کنند اما متأسفانه در جامعه ی ما یا چنین انجمن‌هایی وجود ندارد یا باید برای عضویت در آن‌ها هزینه پرداخت شود.
ضرورت شناسایی استعدادها
وی ضمن بیان اینکه باید کاری کنیم که افراد استعدادهای خود را شناسایی کنند، افزود: باید بستری در جهت حمایت از افراد جامعه فراهم شود و حمایت‌های لازم به‌صورت واقعی صورت گیرد.
آمار از خودکشی وجود ندارد
از برومند در رابطه با آمار خودکشی در ایران و همچنین هرمزگان پرسیدیم که این‌چنین پاسخ داد: در رویکرد موجود، آمار دقیقی از خودکشی به‌صورت عددی و رسمی در دسترس نیست.
اقدام به خودکشی در دختران نوجوان بیشتر از پسرها
وی اقدام به خودکشی را در زنان بیشتر از مردان خواند و به آمار مقایسه‌ای خودکشی در دخترها و پسرهای نوجوان پرداخت و اظهار داشت: آمار اقدام به خودکشی در نوجوان‌های دختر بیشتر است و تفاوت دنیای نوجوان‌های دختر با فضای برخی از خانواده‌ها می‌تواند آنان را به سمت اقدام به خودکشی سوق دهد.
مسائل اقتصادی دلیل اصلی خودکشی مردها
این روانشناس با بیان اینکه اصلی‌ترین دلیل خودکشی در مردها مسائل اقتصادی است، گفت: فشار اقتصادی با توجه به نقش اجتماعی مردان برای آنان بسیار سنگین است و مواجهه شدن افراد با عواقب برخی موضوعات اقتصادی و واکنش بد جامعه از دلایل خودکشی مردان است.
وی اضافه کرد: اگر افراد درخطر نسبت به دلایل و روند خودکشی آگاهی پیدا کنند و مسئولان، جامعه و خانواده نیز با علم به موضوع نقش حمایتی خود را ایفا کنند، خودکشی کاهش می‌یابد، یعنی همه مسائل بستگی به امید در افراد دارد و البته حقوق اجتماعی نیز باید در جامعه ما برقرار شود تا شاهد کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی باشیم.
لزوم تغییر سبک زندگی قدیمی
برومند بیان داشت: عادت‌ها در افراد باید تغییر پیدا کنند اما متأسفانه همان سبک زندگی قدیمی در حال دنبال شدن است و از شواهد چنین برمی‌آید که با رویکرد فعلی، وضعیت درست نخواهد شد.
وی در پایان تأکید کرد: کلمه امید را می‌توان شاه‌کلید جلوگیری از خودکشی عنوان کرد و وظیفه‌ی تمام ارکان اجتماعی امیدآفرینی برای بهبود وضعیت است.
گفت و گوی اختصاصی:مهدی ذاکری
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است
- نویسنده : 1001
Friday, 3 May , 2024