دسترسی ها

به گزارش دلفین، دیوان شریفی اثر «محمّد‌شریف بهشتی‌روی انوهی» با تصحیح و تحشیه و مقدمه‌ی جامع احمد حبیبی از انتشارات بین‌المللی نوید شیراز، با تیراژ یک هزار جلد در چاپ نخست؛ سال ۱۴۰۰ وارد بازار کتاب شد. حبیبی مقدمه‌ای ۴۱ صفحه‌ای مفصلی را در آغاز کتاب نوشته و به شرح اشعار شریفی با ذکر نمونه پرداخته است. او برای تصحیح این اثر بیش از یک دهه زمان گذاشته تا بتواند این اثر فاخر را در چهار بخش مقدمه، شعر، خاطرات و تصاویر با ضمیمه کتاب‌نامه و نمایه در ۵۳۲ صفحه چاپ کند.
معرفی شاعر
محمّد‌شریف بهشتی‌روی انوهی، متخلص و معروف به «شریفی»، سال ۱۲۶۷ خورشیدی در روستای «انوه» بستک دیده به جهان گشود. پس از ۶۸ سال ‌به ‌سال ۱۳۳۵ خورشیدی در زادگاهش درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد. از وی اشعار فراوانی در قالب‌های مختلف، مخصوصاً در قالب مثنوی باقیمانده است. زبان شعرش، فارسی؛ به گویش محلی بستکی- انوهی است. در به نظم کشیدن حوادث و رویدادها، پیشینه درخشانی دارد. شعر او شیرین و دل‌نشین، ساده و بی‌پیرایه، ناشی از سرشت، ذوق و خوش‌طبعی اوست. دل سروده‌هایش دارای فصاحت، استواری، پایداری و ماندگاری است. با توجه به عاشقانه سرایی و مردمی بودن این شاعر محلی و بومی سرا، سینه‌ی مردان و زنان اهل‌دل این دیار پررمزوراز، جایگاه واقعی دیوان شعر اوست.
ویژگی شعری
از بارزترین ویژگی‌های شعری این مجموعه سادگی، روانی سخن، خالی بودن از ابهام و خیالات دور از ذهن است. از سوی دیگر استفاده از ظرایف زبانی، تشبیهات و توصیفات، به شعرش استحکام و جان دیگری بخشیده است. همچنین شاعر گاهی به فراخور دوران زندگی‌اش به مدح و تحسین، تمجید و توصیف حاکمان و آمران آن زمان پرداخته که استفاده به‌جا از آرایه و صنعت ادبی، زیبایی دلپذیری به اشعارش داده است.
بهره جستن از مناجات و نیایش و همچنین حمد و ستایش خداوند متعال در سرآغاز سخن و حسن مطلع، از کنایه، تلمیح، جناس، دو قافیه و تتابع اضافات در شعر او به فراوانی دیده می‌شود. می‌توان عنوان شاعر وقایع‌نگار را نیز به او داد زیرا تمام رویدادهای زمان خودش را در قالب شعر بیان کرده است.
شاعر با طبیعت نیز انس دیرینه‌ای داشته و مظاهر طبیعی زندگی خود را شاعرانه ترسیم کرده است. بهره‌گیری از عناصر و المان‌های بومی، عاشقانه سرایی، توجه به سنت‌های دیرینه، حماسه‌سرایی، دین‌داری، جبر و قضا، مثل، متل، اصطلاحات و کنایات، عقاید لطایف، هنجارها و از دیگر خصوصیات شعری او تلقی می‌شوند. بیان حکایت‌ها، نواها، آلات موسیقی، توصیفات ملموس و … شعرش را غنا بخشیده است.
شاعر آینه زمان خود بوده، زیرا درباره سال دردی، سال قحطی، جنگ قلعه گراش، جنگ و ستیزهای ولایتی و محلی، تعویض حکومت‌های ملوک‌الطوایفی بستک، بندرلنگه و لارستان و حکومت فارس و مرکزی؛ اشعاری سروده است. شریفی پژوهشگر و گردشگر بوده و اوضاع زندگی مردم در آبادی‌های دور و نزدیک حتی دبی در آن‌سوی آب‌های خلیج فارس را نیز به تصویر کشیده است. این شاعر دغدغه‌مند در دیوان خود تاریخ، جغرافیا، آداب‌ورسوم، سنت‌ها، مناسبت‌ها و روزمرگی مردم آن زمان را به زبان شعر بیان کرده است.
نمونه شعر:
سخن؛ شیرین، به قد؛ نسرین، به رخ؛ گل
به دور گل، فکنده زلف و کاکل
مه بالابلند؛ شیرین لب قند
شعاع طلعتش، در عالم افکند
چهل گیسو چو ریزد تا چش ناف
بخور آمیز گردد قاف تا قاف
میان گل رخان، این نازنین است
خودش شیرین و زلفش چین‌چین است…

یادداشت اختصاصی: یوسف ملایی

این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است

• نویسنده : 1001