دسترسی ها

نیاز کودکان به داشتن فضایی اختصاصی

به گزارش دلفین، با گذر زمان و با ورود شهرها به دنیای پیشرفت روز افزون تکنولوژی، چهارچوب زندگی بشر دستخوش تغییرات و تحولات گوناگونی شده است و هر روز میل مهاجرت به‌سوی شهرهای بزرگ صنعتی افزون‌تر می‌شود. افزایش جمعیت و نیاز به اماکن مسکونی موجب تخریب خانه‌های فرسوده و تبدیل آن به ساختمان‌های بلندمرتبه شده است. در چنین شرایطی، کودکان و نوجوانان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های اجتماعی نیازمند فضاهای باز شهری هستند؛ ولی متاسفانه آن گونه که باید در راستای ایجاد فضاهای شهری به نفع کودکان توجه ویژه ای صورت نگرفته است.

شهر دوستدار کودک

در همین راستا نظریه شهر دوستدار کودک «CFC» نخستین بار در دهه ۹۰ توسط یونیسف یا همان صندوق حمایت از کودکان ارایه شده است. سه بنیان شهر دوستدار کودک در الگوی یونیسف توسعه زندگی پیاده، فعالیت در فضای گروهی شهری و طبیعت‌گرایی است.

در ایران از اوایل دهه ۸۰ شمسی این موضوع با تصویب قانون حمایت از کودکان و نوجوان «مصوب ۱۳۸۱» و قانون اجازه الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین المللی حقوق کودک «۱۳۷۸» به صورت رسمی وارد نظام حقوقی کشور شد و موضوع توجه به حقوق کودک به طور جدی تری در سطح دستگاههای اجرایی و نظارتی کشور درهمین راستا و بدنبال ضرورت هدایت شهرداری های کشور در مسیر توسعه فضاهای شهری دوستدار کودک، سازمان شهرداری ها و دهیاریهای کشور در سال ۱۳۹۷ دستور العمل شهرهای دوستدار کودک اصول، ویژگی ها و ضوابط راهبردی برای شهرداریها و رویکرد توانمند سازی نهادی و همکاری بین بخشی تمامی دستگاههای دولتی و عمومی متولی حوزه کودک تدوین و به شهرداری های سراسر کشور ابلاغ کرد.

پایلوت شدن شهر بندرعباس
پیرو جلسه کمیته ملی هماهنگی شهر دوستدار کودک در سیزدهم خرداد ۹۹ در وزارت کشور و در چارچوب همکاری‌های مشترک این وزارتخانه با یونیسف برای اجرای ابتکار جهانی شهرهای دوستدار کودک در ایران، پس از بررسی نتایج ارزیابی شهرهای متقاضی پایلوت شهر دوستدار کودک، دوازده شهر از جمله بندرعباس براساس ارزیابی عملکرد به عنوان شهرهای منتخب برای پایلوت شهر دوستدار کودک تعیین شدند. از آنجایی که بازی‌های بیرون از منزل، باعث یادگیری مهارت های جدید در کودکان می شود.

برای تکمیل گزارش، خبرنگار دلفین به سراغ رئیس اداره شهر دوستدار کودک بندرعباس و معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی هرمزگان رفت تا در خصوص این برنامه راهبردی مختص کودکان و نوجوانان با آنها به گفتگو بپردازید.

پایان مرحله اول
«معصومه حسینی پور» رئیس اداره شهر دوستدار کودک بندرعباس ضمن بیان اینکه تمام پروژه ها در هنگام ارائه طرح باید ضوابط شهر دوستدار کودک را رعایت کنند، اظهار داشت: تهیه و تدوین اطلس شهر دوستدار کودک توسط شهرداری بندرعباس، با مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد و هم اکنون مرحله اول آن به پایان رسیده است.

وی اذعان داشت: در طرح های ارائه شده جامعه آماری اطلس کودکان، چالش ها و آسیب های اجتماعی کودکان، راهكارها برای محله های کمتر توسعه یافته، بررسی کودکان دارای شرایط خاص و کودکان اوتیسم مهمترين دغدغه های ما است.

وی به زیرساخت های شهر دوستدار کودک اشاره کرد و در این خصوص گفت: با توجه به اینکه بعضی از زیرساخت های این طرح با نواقصاتی همراه است به همین منظور برای تغییر اساسی آن باید زمان بیشتری صرف کرد.

وی هدف از طراحی و تهیه اطلس شهر دوستدار کودک را آموزش به کودکان و نوجوانان دانست وافزود: طراحی مطلوب فضای شهری برای کودکان در گام نخست باید به حل مشکلات زندگی آنها در محیط شهری جامع عمل بپوشانیم و در گام دوم ضروری است که در راستای ايجاد فضا و محيطی امن برای رشد و شكوفايی كودكان در محيط شهری ترسيم کنیم.

حسینی پور، بسترسازی مناسب شهر را از ضرورت های تحقق «شهر دوستدار کودک» دانست و بیان داشت: برای مناسب سازی فضاهای شهری و ایجاد امنیت توام با نشاط و شادی برای کودکان در تمام حوزه ها باید ارگان های مختلف در راستای تحقق شهر دوستدار کودک و برآورده کردن آرزوهای کودکان با شهرداری مشارکت و همکاری های لازم را داشته باشند.

رئیس اداره شهر دوستدار کودک بندرعباس بیان داشت: با توجه به اقدامات و برنامه ریزی های صورت گرفته توسط شهرداری بندعباس تا ۵ سال آینده جایگاه شهر دوستدار کودک در راستای ایجاد امنیت و خلاقیت کودکان بندرعباس به وضوح نمایان خواهد شد.

وی افزود: ضرورت توجه به حقوق کودکان اصلی بنیادین و مهم است به همین علت یک شهر مطلوب و ایده آل برای کودکان تاثیرات بسزایی در خلق و خو و رفتار آنها می گذارد.

ارتقاء سطح فکری و تربیتی کودکان
وی، به اصول فضای شهر دوستدار کودک با رویکرد ارتقاء محیط شهری اشاره کرد و گفت: معماری و فضای شهر دوستدار نه تنها باید برای کودکان و نوجوان زیبا و چشم نواز باشد بلکه باید امکانات زیادی برای تفریح، سرگرمی و ارتقاء سطح فکری و تربیتی کودکان داشته باشد.

حسینی پور گفت: طراحی و اجرای فضاهای شهری مناسب کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است بنابراین پارک‌های محله ای،زمین‌های بازی و کتابخانه محله ای از نمونه‌های ساده و مهم چنین فضاهایی هستند و همچنین در سطح شهر نیز ایجاد شهربازی، پارک‌های وسیع و… برای بازی و سرگرمی کودکان و تأسیس موزه‌های ویژه کودکان، نمایشگاه‌ها، سینمای کودک، و مانند آن‌ها برای پرورش کودک دارای اهمیت هستند.

به گفته این مسئول در طرح دوستدار کودک مناسب سازی ویژه کودکان در بخش های عمران، خدمات شهری و ترافیک انجام خواهد شد

وی مهمترین شاخصه های شهر دوستدار کودک را ایجاد امنیت ، حفظ سلامتی، خلاقیت، پویایی در کودکان و همچنین مشارکت کودکان درامور شهری را برشمرد.

ایجاد حس تعلق به فضای سبز
حسینی پور ابراز داشت: شهرداری بندرعباس برای ایجاد حس تعلق کودکان به فضای شهر، طبق اصول و ضوابط مطلوب شهر دوستدار کودک در طراحی «پارک مادر و کودک» در سایت شهرک چمران و همچنین شهربازی واحداث پارک گلکنی، گام های مهم و اثربخشی را برداشته است.

رئیس اداره شهر دوستدار کودک بندرعباس با تاکید بر مشارکت همگانی مردم در اجرای این طرح گفت:امیدواریم بتوانیم با مشارکت همگانی مردم شهر بندرعباس و همچنین توجه به حقوق کودکان و نوجوانان در شهر دوستدار کودک، تلاش برای برقرار کردن همه جانبه احساس امنیت در کودکان را ایجاد کنیم.
وی در پایان افزود: امید است که با طراحی و اجرای برنامه‌ راهبردی شهر دوستدار کودک بر مبنای اطلس تهیه شده، شرایط بهتر و پایدارتری برای کودکان و نوجوانان شهر فراهم کنیم.

ساماندهی کودکان کار
ترکمانی معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی هرمزگان با اشاره به طرح شهر دوستدار کودک در گفتگوی اختصاصی با دلفین اظهار داشت: در همین راستا، همکاری و تعامل سازنده ای میان سازمان بهزیستی استان با شهرداری بندرعباس که متولی طرح شهر دوستدار کودک است مبنی بر ساماندهی و توانمندسازی هر چه بیشتر کودکان کار در حال انجام است.

وی یادآور شد: براساس اجرای فعالیتهای شناسایی و جذب حدود ۴۴ درصد کودکان کار «ایرانی» و ۵۶ درصد این کودکان اتباع در استان هرمزگان را تشکیل می دهد. بنابراین برنامه های راهبردی در حال اجرا توسط سازمان بهزیستی و همینطور شهر دوستدار کودک که توسط شهرداری اجرا می شود، برای تمام کودکان و نوجوانان و بالاخص کودکان خیابان و کار و آسیب دیده اجتماعی در نظر گرفته شده است.

ترکمانی عنوان کرد: مهمترین برنامه ها و فعالیت های تخصصی در سازمان بهزیستی هرمزگان شامل نگهداری و ساماندهی کودکان خیابانی، مرکز روزانه حمایتی _ آموزشی کودک و خانواده و انجام حمایتهای اجتماعی در بهزیستی استان هرمزگان دنبال می‌شود.

احترام به کودکان

وی در پایان افزود: احترام به هویت مستقل کودکان، حفظ حریم خصوصی کودکان، توجه به نظرات و دیدگاه‌های کودکان، ممانعت از هر گونه رفتار خشونت‌آمیز، تلاش برای بازپیوند به خانواده و بازتوانی خانواده به عنوان اولویت های نخست در برنامه‌های بازتوانی، بخشی دیگر از اصول و مبانی فکری برنامه دوست‌دار کودک است.

گزارش اختصاصی

• نویسنده : فاطمه درویش پور