«احمد شکوه سلجوقی»، پژوهشگر بخش صنعت و دانشگاه با اشاره به‌پیش نیازهای ورود به عرصه‌ی هوش مصنوعی به خبرنگار دلفین اظهار داشت: هر فناوری پیش ‎نیازهایی طلب می‌کند و برخی از سازمان‎های علاقه‌مند به هوش مصنوعی استفاده از آن را در دستور کار خود قرار داده‌اند؛ اما گاهی اوقات کمتر به پیش‎نیازهای آن پرداخته می شود؛ بنابراین باید ابتدا تحول دیجیتال شکل بگیرد و در چهارچوب آن هوشمندسازی فرایندها اتفاق بیفتد.

اهمیت داده‌های بروز و معتبر

وی یکی از مهمترین پیش نیازهای هوشمندسازی را جمع آوری داده ها برشمرد و گفت: باید داده ها دارای صحت و اعتبار باشند تا سیستم هوشمند با دقت بالا تصمیم‎گیری کند و برای یافتن داده های صحیح و معتبر باید زیرساخت داده‌ای یکپارچه با استفاده از نرم‌افزارهای تولید محتوا و ضبط اطلاعات و داده‌ها ایجاد شود.

این پژوهشگر حوزه‌ی هوش مصنوعی بر لزوم توجه به زیرساخت های فراهم‌کننده هوش مصنوعی تأکید کرد: بدون توجه به زیرساخت های فراهم‌کننده هوش مصنوعی، فقط به یک سیستم هوشمند ناقص و موقت دست پیدا می کنید که تاریخ مصرف آن بسیار کوتاه است، یک سیستم هوشمند پایدار باید همواره به دانش خود بیفزاید و عملکرد خود را با دریافت بازخورد بهبود دهد؛ بنابراین لازمه چنین سیستم هوشمندی داده های جامع، صحیح و باکیفیت است و این موضوع فقط با زیرساخت‏ های ایجاد شده توسط تحول دیجیتال امکان‌پذیر است.

اهمیت هوشمندسازی

وی بیان داشت: حسگرها، پهپادها، سامانه ‎های نرم‌افزاری تحت بستر ERP، نرم‎افزارهای تشخیص صدا، دوربین‎ های هوشمند، سیستم‌های پردازش تصویر، داده‌های کلان یا Big data، واقعیت افزوده، اینترنت اشیا و دیگر تکنولوژی‎های روز باید برای هوشمندسازی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرند و اجرای این مباحث موضوعی یک‌شبه نیست.

از محافل علمی تا عرصه‌ی واقعیت

سلجوقی در ادامه عنوان کرد: موضوع تحول دیجیتال و هوش مصنوعی این روزها در محافل علمی زیاد موردبحث قرار می گیرد و در سمینارها و کنفرانس‎ها به‌صورت تئوری و در مجامع دیگری از جمله صنایع، ادارات، بانک‎ها و نهادهای مختلف به‌صورت عملی به جوانب مختلف آن می‌پردازند و بودجه هایی‎ را نیز برای فعالیت در این زمینه در نظر گرفته اند که امیدواریم به نتایج خوبی ختم شود.

لزوم توجه به پیامدهای امنیتی

این پژوهشگر بخش صنعت و دانشگاه درباره تحول دیجیتال در حوزه صنایع نیز خاطرنشان کرد: در صنایع تحول دیجیتال بدون درنظرگرفتن یکپارچگی، جامعیت و صحت اطلاعات و داده‌ها امکان‌پذیر نیست و ریسک ایجاد یکپارچگی در داده ها در برخی صنایع زیاد است و باید با درنظرگرفتن پیامدهای امنیتی با دقت فراوان این عمل را انجام داد.

وی ابراز داشت: در این راستا تکنولوژی‎ها و تجهیزاتی مانند فایروال‎ها وجود دارد که این ریسک‎ها را کاهش می دهند و اطلاعات را از یک بستر خوانده و در بستری دیگر بازتولید می‌کنند و در برخی موارد گاهی دوباره‌کاری‌ها و هزینه‌های مازاد برای حفظ جامعیت و امنیت داده ها وجود دارد.

سیستم‌های پیش‌بینانه در صنعت

سلجوقی گفت: در صنایعی همچون نفت، فولاد و هر صنعتی که تولید آن بر مبنای فرایند باشد، تجهیزات با ارزشی وجود دارد و تولید وابسته به آن‌هاست، در این شرایط خرابی آن تجهیز باعث توقف تولید می‌شود؛ حال با هوشمندسازی پیش‌بینی خرابی این تجهیز یا تعیین زمان سرویس‎ها و نگهداری‌های پیش‌بینانه می‌توانیم به نتایج خوبی دست یابیم؛ اما صحت و دقت داده‌ها برای ساخت چنین سیستم‌های هوشمندی بسیار مهم است.

وی به تشریح این چالش پرداخت و افزود: تصور کنید که وضعیت این دستگاه را شخصی به‌صورت دستی بررسی و روی کاغذ ثبت می‌کند. وضعیت‌های همین تجهیز توسط چند حسگر دیگر هم نشان داده می‌شود و گاهی برخی از این حسگرها به‌صورت مکانیکال هستند و اطلاعات آن‌ها در جایی ثبت نمی‌شوند. از طرفی اطلاعات خرابی یا تعمیر این دستگاه در سامانه‎ای دیگر به‌صورت دستی ثبت می‌شود. با توجه به منابع داده‏ای متعدد از این دستگاه این که کدام منبع داده به‌عنوان مرجع قرار گیرد تا صحت و دقت بیشتری داشته باشد محل چالش و رفع این چالش‌ها با مباحث حاکمیت داده و در سطوح پایین‌تر تحلیل داده امکان‌پذیر است.

وی اضافه کرد: این موضوع از چالش‎های تجهیزات صنعتی است که باید با بررسی منابع مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر و ثبت اطلاعات در یک پایگاه‌داده به مدت طولانی و مستمر به داده جامع و کافی برای پیاده‌سازی سیستم هوشمند برسند.

سلجوقی در پایان بیان داشت: کاربردهای تحول دیجیتال و هوش مصنوعی بسیار زیاد است؛ اما باید لزوم استفاده از آن را پذیرفت و ضمن بررسی کاستی‌ها در صدد رفع آن باید تلاش کرد و در این مسیر استفاده از نیروهای متخصص و زبده بسیار حیاتی است.

گفتگوی اختصاصی