به گزارش دلفین، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس چندی پیش عنوان کرد که با درآمد کنونی اقشار متوسط جامعه و هزینه‌های سرسام‌آور زندگی، خانه‌دار شدن به رؤیا تبدیل شده به‌نحوی‌که بر اساس آمار موجود مدت انتظار دهک اول برای خانه‌دار شدن به حدود ۱۷۸ سال رسیده است و به نظر می‌رسد اگر تغییری در سیاست‌های اقتصادی دولت ایجاد نشود، خانه‌دار شدن برای جوانان به یکی از آرزوهای دست‌نیافتنی تبدیل خواهد شد.
بااین‌حال خبر اعطای وام یک‌میلیاردی مسکن از سوی دولت‌مردان اعلام شد و این خبر با حواشی و حرف‌وحدیث‌های زیادی در میان اقشار مختلف جامعه همراه بود. مبلغ، نحوه بازپرداخت، مدت‌زمان پرداخت وام و… ازجمله مسائلی بودند که واکنش‌های زیادی را برانگیختند.
گفته می‌شود ارزش ریالی این وام برای کلان‌شهر تهران یک میلیارد تومان و برای سایر شهرستان از ۷۰۰ تا ۸۵۰ میلیون تومان متغیر است اما آنچه باعث تعجب و واکنش شهروندان و کارشناسان شده اقساط ۹ میلیون تومانی این وام با توجه به حداقل دستمزد کارگری چهار میلیون تومانی است. نکته‌ای دیگری که بحث‌وجدل را دراین‌باره افزایش داده، پرداخت این وام در ۱۵ سال آتی است؛ به این معنی که شخص برای دریافت این وام باید ۱۵ سال در انتظار باشد و البته معلوم نیست در آن سال با این مبلغ بتواند چند متر از یک خانه را خریداری کند. برای بررسی بیشتر این مسئله با «سلمان ستوده نیا» دکترای اقتصاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد بندرعباس به گفتگو نشستیم تا نظرات کارشناسی وی را جویا شویم.
انتظار ۱۵ سـاله و قسط ۹ میلیـونی
ستوده نیا در رابطه با جزئیات اعطای این وام اذعان داشت: متقاضیان وام مسکن جدیدی که مطرح شده است به‌طور تقریبی در مدت ۱۵ سال ماهانه بالغ‌بر ۲۰۰ هزار تومان را به‌حساب صندوق واریز می‌کنند تا جوانی که در سال ۱۴۰۰ اقدام به درخواست وام کرده در سال ۱۴۱۵ بتواند تسهیلات دریافت کند.
وی به شیوه عجیب بازپرداخت این وام اشاره و بیان کرد: بازپرداخت اقساط با سود ۹ درصد، برای وام یک‌میلیاردی حدود هشت میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است، از طرف دیگر با توجه به شرایط تورمی کشور و احتساب تورم ۲۰ درصد، در ۱۵ سال آینده یک میلیارد تومان شاید بتواند به‌اندازه ۶۵ میلیون تومان برای شهروندان قدرت خرید به همراه داشته باشد بنابراین پرداخت این وام طرح معقولی به نظر نمی‌رسد.
وامـی بی‌اثـر
این مدرس اقتصاد با تأکید بر اینکه این وام کارایی چندانی نخواهد داشت، اضافه کرد: دلیل اصلی این ناکارآمدی تورم افسارگسیخته است، از دیدگاه من دولت در ابتدا باید تورم را کنترل کند، اگر دولت بتواند تورم را کنترل و به زیر ۱۰ درصد هدایت کند شاید این وام بتواند کارساز باشد.
وی ضمن بیان اینکه به‌طورکلی این قبیل وام‌ها نمی‌توانند مشکل مسکن جوانان را حل کنند و دردی از بازار مسکن نیز دوا نخواهند کرد، اذعان داشت: این تسهیلات تنها باعث تحریک تقاضا خواهد شد و اگر به عرضه مسکن توجه نشود این مسئله افزایش قیمت مسکن در آینده را در پی خواهد داشت.
ستوده نیا گفت: به عقیده من بهترین راه‌حل این است که دولت در ابتدا تورم را کنترل کند، اگر تسهیلات جوانان در پایان زمان سپرده‌گذاری یعنی ۱۵ سال بعد به‌گونه‌ای باشد که معادل ۶۰ درصد از خرید یا ساخت مسکن توسط بانک در قالب تسهیلات به متقاضی ارائه شود، تقریباً می‌توان گفت وام قابل‌استفاده و معقول است.
وی تشریح کرد: دولت به‌جای اینکه ۱۵ سال دیگر مبلغ یک میلیارد یا ۸۰۰ میلیون تومان وام پرداخت کند، اعلام کند که ۶۰ درصد هزینه ساخت یا خرید مسکن توسط بانک در قالب تسهیلات به متقاضیان ارائه می‌شود.
تکـرار دوباره‌ی مسکن مهـر؟
وی در ادامه به صحبت‌های رئیس‌جمهور در رابطه با ساخت یک‌میلیون مسکن اشاره و بیان کرد: اجرای این طرح دور از دسترس نیست اما به‌شرط آن‌که روش درست را پیش ببریم که در غیر این صورت تجربه ناموفق مسکن مهر تکرار خواهد شد، مسکن مهر باعث افزایش رفاه اشخاصی که به آن دسترسی داشتند، شد اما در نگاه کلان تأثیرات سو فراوانی را در اقتصاد به جا گذاشت.
این مدرس اقتصاد ضمن بیان اینکه اگر در اجرای این طرح روش‌های مدرن مدنظر قرار گیرد و تجربه سایر کشورها را الگو قرار دهیم می‌توانیم به موفقیت برسیم، تصریح کرد: اگر از آنچه گفته شد پیروی نشود این طرح با شکست مواجه خواهد شد و افزایش تورم را در پی خواهد داشت چراکه باید از پایه‌ی پولی استفاده شود و منابع مالی عظیمی را در اختیار پیمانکاران قرار دهیم که در واقعیت کل جامعه فقیرتر خواهد شد.
راهکار: وام‌های رهنـی
وی ادامه داد: در این پروژه تنها بخش خاصی منتفع خواهند شد اما من معتقدم راهکاری که می‌توان ارائه داد اعطای وام‌های رهنی است، وامی که در آن ۹۰ درصد ارزش ملک را به خریدار بدهد اما به شرطی که از پایه پولی تأمین نشود و همچنین قراردادی که شخص با بانک منعقد می‌کند نیز باید به‌گونه‌ای باشد که ریسک بانک را کاهش دهد.
ستوده نیا گفت: این مسئله باعث می‌شود که تعادل ایجاد شود، نقدینگی رشد پیدا نکند و درنهایت برای اقتصاد نیز مفید واقع خواهد شد، به‌عنوان‌مثال اگر به کشوری مانند آمریکا نگاه کنیم یک‌سوم از کل وام‌هایی که نظام بانکی در اختیار شهروندان قرار می‌دهد، وام‌های املاک مسکونی در قالب رهنی هستند.
وی تأکید کرد: اگر خود دولت بخواهد مسکن بسازد اعتبارات را باید از پایه پولی تهیه کند که این امر تورم‌زا است، دومین مشکل این است که در این طرح باید در حاشیه شهرها خانه‌سازی صورت بگیرد که هنوز خدمات شهری به این مناطق گسترش نیافته و این مسئله چالش‌های زیادی را به همراه خواهد داشت.
از عـراق و افغانستان ناتوان‌تـریم؟!
این مدرس دانشگاه اذعان داشت: اگر دولت بر این تصمیم است که مردم را راضی نگه دارد باید سعی کند در این چهار سال تورم را کنترل و تک‌رقمی کند، کاری که بالغ‌بر ۱۸۰ کشور توانستند به انجام برسانند، حتی کشورهایی مانند افغانستان و عراق که درگیر جنگ داخلی هستند نیز توانستند در این کار موفق باشند.
وی با تأکید بر اینکه کنترل و کاهش تورم تنها راه پیش روی دولت برای افزایش رفاه مردم است، تشریح کرد: زمانی که دولت دست به ساخت یک‌میلیون مسکن بزند به‌تبع آن تقاضا برای مصالح و اقلامی مانند سیمان، فولاد و … افزایش می‌یابد که افزایش قیمت این را اقلام را در پی خواهد داشت و دولت مجبور به سرکوب قیمتی خواهد شد و درنتیجه این جریانات، صنایع بزرگ نیز به سمت نابودی پیش خواهند رفت.
چهار میلیون مسکن شدنی است
ستوده نیا در پایان گفت: بااین‌حال اگر دولت با ایجاد زیرساخت‌های قانونی بخش خصوصی را حمایت و خریدار را نیز تقویت کند این امکان وجود دارد که در این چهار سال چهار میلیون مسکن باکیفیت ساخته شود.
گفت و گوی اختصاصی: شایسته سحی زاده
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است
- نویسنده : 1007
Friday, 19 April , 2024