به گزارش دلفین، همه‌ساله سوم مارس برابر با ۱۲ اسفند روز جهانی حیات‌وحش از سوی تمامی کشورهای عضو سازمان ملل متحد با هدف افزایش آگاهی از وضعیت گیاهان و جانوران وحشی جشن گرفته می‌شود. به مناسبت این روز گفت‌وگویی اختصاصی را با «میثم قاسمی» معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست استان هرمزگان ترتیب دادیم که خلاصه‌ای از آن در ادامه آمده است.
تنوع گیاهی و جانوری در هرمزگان
قاسمی در ابتدا ضمن اشاره به تنوع گیاهی و جانوری گسترده در هرمزگان، بیان داشت: هرمزگان به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه، اکوسیستم‌های متنوعی را در خود جای داده است و این مناطق حسـاس و متنوع، زیستگاه بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری به شمار می‌آیند.
وی اضافه کرد: گونه‌های شاخص جانوری استان شامل خرس سیاه بلوچی، پلنگ ایرانی، قوچ لارستان، جبیر، آهوی کوهی، تلیله بزرگ، پلیکان پاخاکستری، باکلان گلوسیاه، انواع پرستوهای دریایی، عقاب دریایی پالاس، عقاب تالابی، بالابان، هوبره، خاردم مصری و لاک‌پشتان دریایی است.
وی منطقه حفاظت‌شده گنو را به‌عنوان یکی از مناطق باسابقه‌ی حفاظت‌شده کشور خواند و افزود: این منطقه دارای ذخایر متنوع گیاهی و جانوری از رده‌های مختلف ازجمله گوشت‌خواران بزرگ جثه مانند پلنگ است.
وضعیت پلنگ‌های هرمزگان
از قاسمی در رابطه با وضعیت کنونی پلنگ‌های گنو پرسیدیم که وی عنوان کرد: پلنگ‌های استان هرمزگان در اغلب کوه‌های استان و خصوصاً مناطقی که جمعیت طعمه شامل گراز، کل و بز، قوچ و میش مناسب باشد، یافت می‌شود و منحصر به منطقه حفاظت‌شده گنو نیست و طبق تحقیقات انجام شده در سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ در این منطقه علاوه بر نمایه‌های متعدد سرگین و ردپا، یک تصویر از پلنگ ثبت شد.
وی ابراز داشت: در سال ۱۳۹۷ یک پلنگ با جثه‌ای کوچک و تحلیل رفته در حال شكار ناموفق يك بز اهلي در نزديكي روستاي گنو در حاشيه منطقه حفاظت‌شده گنو مشاهده شد و دو روز پس از اولين مشاهده، مردم محلی لاشه پلنگ مذكور را در همان منطقه یافتند که بررسی‌های آزمایشگاهی و کالبدگشایی حاکی از سن بالا، دندان‌های شکسته و درنتیجه سوءتغذیه شدید پلنگ بود.
گزارش کم‌سابقه
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست هرمزگان تصریح کرد: در ماه گذشته به شکل کم‌سابقه‌ای گزارش‌هایی از مشاهده‌ی پلنگ از سوی بومیان منطقه گنو و کوهنوردان مخابره شده که در یک مورد پلنگ بالغی به همراه دو توله همراه بوده است.
وی در ادامه گفت: به نظر می‌رسد علت احتمالی این مشاهدات، بالا رفتن امنیت زیستگاه درنتیجه‌ی ورود بسیار کمتر بازدیدکنندگان از منطقه پس از زلزله شدید در آبان ماه گذشته و ریزش کوه و خرابی جاده است.
محدودیت‌های اعتباری و نبود آمار
وی بیان داشت: پلنگ ایرانی یک موجود گوشت‌خوار و عمدتاً شب‌فعال است و به‌راحتی نمی‌توان آن را مشاهده کرد و فقط با انجام مطالعات دقیق و پایش های مستمر می‌توان به اثرات حضور این‌گونه دست یافت.
قاسمی بیان داشت: برای اینکه بتوانیم آمار دقیقی از پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت‌شده گنو و سطح استان داشته باشیم باید دوربین‌های تله نصب کنیم اما با توجه به محدودیت‌های اعتباری پوشش کامل مناطق برای بررسی جمعیت گوشت‌خواران بزرگ جثه مانند پلنگ به‌راحتی انجام‌پذیر نیست؛ بااین‌حال به‌منظور مطالعات جامع و تکمیلی در خصوص وضعیت پلنگ‌های ایرانی در منطقه حفاظت‌شده گنو پیگیری‌هایی در حال انجام است.
وی عنوان کرد: در ارتباط با بررسی جمعیت پلنگ‌های ایرانی، مطالعه جامعی در حوزه شرق استان نیز در حال انجام است که هنوز نتایج این مطالعات منتشر نشده است.
هرمزگان، نقطه‌ای امیدوارکننده
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست هرمزگان ضمن اشاره به اینکه هم‌اکنون وضعیت پلنگ‌های ایرانی در سطح هرمزگان در قیاس با سایر استان‌ها امیدوارکننده است، افزود: در مدت اخیر در چند شهرستان استان حمله‌ور شدن پلنگ‌ها به دام را شاهد بوده‌ایم که عمدتاً به دلیل سیستم معیوب دامداری و رها کردن دام بدون چوپان و سگ‌های گله بوده است چراکه در چنین وضعیتی گوشت‌خواران ازجمله پلنگ برای حمله به دام وسوسه می‌شوند.
برنامه جامع بیمه پلنگ ایرانی
وی اذعان داشت: برنامه جامع بیمه پلنگ ایرانی یکی از عوامل مهم کاهش تعارضات میان دام‌های اهلی و گوشت‌خواران بزرگ جثه، به‌ویژه پلنگ است و این بیمه نقش تعیین‌کننده‌ای در حفاظت از این گونه در معرض خطر انقراض پلنگ ایرانی دارد.
واکسیناسیون دام برای حفاظت از حیات‌وحش
قاسمی تصریح کرد: برای مدیریت و حفاظت از پلنگ‌های ایرانی، برنامه‌های عملیاتی نظیر واکسیناسیون دام‌های اهلی در مناطق دوردست را با همکاری تشکل‌های مردم‌نهاد محلی و ملی و اداره کل دامپزشکی هرمزگان انجام داده‌ایم و هدف از تسهیلگری و مشارکت در این واکسیناسیون، عدم انتقال بیماری به علفخواران وحشی به‌عنوان طعمه گوشت‌خوارانی مانند پلنگ است.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست هرمزگان تصریح کرد: یکی از علل مرگ‌ومیر دام‌ها به‌واسطه بیماری‌های مشترک بین دام‌های اهلی و علفخواران وحشی است که متأسفانه اخیراً این اتفاق در شهرستان بشاگرد رخ داد و با همکاری این اداره کل و اداره کل دامپزشکی استان اقدامات لازم انجام تا ازاین‌پس واکسن‌های لازم را به‌موقع دریافت کنند.
پیگیری برای تخصیص اعتبار
وی به موضوع تخصیص بودجه برای حفاظت از پلنگ‌های ایرانی نیز اشاره کرد و گفت: تمام تلاشمان بر این است که علی‌رغم کمبود بودجه، اعتبارات کافی برای مدیریت و حفاظت از حیات‌وحش شاخص استان هرمزگان من‌جمله پلنگ‌های ایرانی تخصیص یابد.
قاسمی اذعان داشت: ۵۲ درصد گونه‌های در معرض تهدید کشور، در هرمزگان یافت می‌شود که آمار قابل‌توجهی است و نشان از اهمیت حفظ زیستگاه‌ها و زیستمندان باارزش استان دارد و شعار امسال روز جهانی حیات‌وحش «احیای گونه‌های کلیدی برای بازسازی بوم‌سازگان» بر این مسئله مهم تأکید دارد.
گفت و گوی اختصاصی:فاطمه درویش پور
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است
- نویسنده : 1001
Thursday, 25 April , 2024