به گزارش دلفین، در پی ارسال عکسهایی از سوی مخاطبان دلفین مبنی بر بروز پدیدهی کشند سبز در خلیج فارس و سواحل شهر بندرعباس، دلایل این آسیب زیستمحیطی را از «حبیب مسیحی تازیانی» مدیرکل محیطزیست هرمزگان جویا شدیم و وی در گفتوگویی اختصاصی به تشریح چیستی و چگونگی این موضوع پرداخت.
مرگ ماهیان با عدم نفوذ اکسیژن
وی ضمن بیان اینکه پدیده کشند یا بلوم جلبکی نوعی شکوفایی جلبکی است که موجب عدم نفوذ اکسیژن در لایه های عمیق تر آب میشود، افزود: این لایه با مصرف اکسیژن موجود در محیط آبی، شرایط را برای رشد و زندگی آبزیان بسیار سخت میکند و مرگ ماهیان را به دنبال دارد.
دلایل بروز
مسیحی شرایط شکوفایی ی را بسیار پیچیده خواند و افزود: در برخی مواقع این پدیده کاملاً منشأ طبیعی دارد و گاه از فعالیت های انسانی ناشی می شود و در شرایطی که منشأ انسانی در بروز این پدیده مطرح باشد عوامل گوناگونی مانند ورود فاضلابهای انسانی، کشاورزی و صنعتی به منابع آبی که حاوی نیترات و فسفات هستند و به مقدار زیاد در کودهای کشاورزی استفاده میشوند، عوامل مهم و تأثیرگذار در تشدید شرایط کمبود اکسیژن در محیط آبی بهحساب میآیند.
وی ادامه داد: همچنین افزایش گازهای گلخانه ای، گردوغبار حاوی آهن، فاکتورهای هیدرولوژیک و تغییرات عظیم در آبوهوای جهانی، جابجایی و انتقال گونه های غیربومی و بسیاری از عوامل ناشناخته، فاکتورهای تأثیرگذار در بروز این پدیده هستند.
تبعات اقتصادی و بهداشتی
مدیرکل محیطزیست هرمزگان اضافه کرد: تأثیرات شکوفایی جلبک علاوه بر جانوران و آبزیان، مردم منطقه را نیز ازنظر اقتصادی و بهداشتی متضرر خواهد کرد.
وی تصریح کرد: آب دریا بهطور طبیعی حاوي ترکیبات مختلف آلی و معدنی است و باید در حـدود نیمـی از ترکیبات آلی با منشأ داخلی در آب اقیانوسها را، ناشی از جلبکها و ظهور پدیده شکوفایی جلبکـی بدانیم کـه تحـت عنوان کلی AOM اطلاق میشوند و جلبکها در حقیقـت گیاهـان میکروسـکوپی هستند که در هنگام تجمع در آب قابلرؤیت خواهند بود.
عوامل مؤثر در پدیدهی کشند
مسیحی بیان داشت: عوامل محیط زیستی شامل افزایش درجه حرارت آب، کاهش شوری، شرایط مناسب نور و مواد مغذی، آب گرم سطحی و فراهم بودن شرایط مطلوب مواد مغذی در پدیده کشند مؤثر هستند و شکوفایی جلبکی را باید در ارتباط با مقدار مواد مغذی ورودی مرتبط با فاضلابها دانست.
از وی در رابطه با شرایط کلی ورود فسفر و نیتروژن به آب دریا پرسیدیم که پاسخ داد: استفاده از شویندهها، کودهای کشاورزی، فاضلابهای انسانی و روانآبهای صنعتی و معدنی همه باعث ورود حجم بالایی از مواد مغذی و بهطور عمده فسفر و نیتروژن به منابع آبی میشوند که به کشند و مرگ موجودات آبزی منجر میشود.
خودپالایی طبیعی
وی اضافه کرد: البته علاوه بر موارد یاد شده یکی از عوامل طبیعی مؤثر در بروز این پدیده، تغییرات دمایی و فصلی و مساعد شدن شرایط تکثیر است و هر سال در زمان تغییرات فصلی و دمایی کشند بروز میکند و پدیده خودپالایی طبیعی، شرایط را به حالت متعادل بازمیگرداند.
جزر و مد رنگی
مدیرکل محیطزیست هرمزگان اظهار داشت: کشند سرخ یا همان Red Tide در گذشته جزر و مد قرمز هم ناميده میشد اما لزوماً در ناحيه جزر و مدي اتفاق نمیافتد و هميشه هم رنگ آن قرمز نيست و گاه به رنگهای دیگـر مثل سبز، سياه، شيري، زرد، نارنجی، قهوهای و ارغوانی نيز مشاهده میشود و گاهی بوي بدي از آب به مشام میرسد.
خطر در صورت پایداری
وی ادامه داد: ایـن رویـداد اگـر بهصورت موقت و ناپایدار و ناشی از گونههای غيرسمی باشد چندان نگرانکننده نيست ولی در صورت پایـدار بـودن پدیدهای بسيار خطرناك است که سبب مرگومیر آبزیان بهویژه ماهيان مرجانی و شيلاتی میشود و ممکـن است خسارات جبرانناپذیری به اکوسيستم آبی و آبزیان وارد کند و به ایجاد خفقان محيط آبی، تشدید بو و طعم نامطبوع آب در منطقه، توليد سم و مرگ جانداران، بروز شرایط عفونی در اثر تجزیه لاشههای جانوران، افزایش کدورت آب و عدم نفوذ نور خورشيد در عمق آب، نوسانات شدید در اسيدیته آب، بد منظر شدن سواحل و آسيب دیدن صنعت گردشگري، گرفتگی فيلترها، پمپها و سایر تجهيزات مکانيکی آبشیرینکنها، آلودگی محل تولیدمثل آبزیان، اختلال در اکوسيستم مناطق حساس ساحلی و بروز صدمات شدید پوستی در اثر تماس با آب آلوده بیانجامد.
گفت و گوی اختصاصی:پدرام مجیدی
این مطلب در نشریه دلفین منتشر شده است
- نویسنده : 1001
Thursday, 28 March , 2024